TIEN JAAR MANIFESTATIES VAN DE KARTOGRAFIE ROND DE INTERNATIONALE KARTO-
GRAFISCHE VERENIGING (ISA)
door A.van der Waag
Inleiding Onder kartografie hier te verstaan de kartografie in engere
zin, de wetenschap van het kaartenmakenomvattende alle han-
delingen van het gereedkomen van het basismanuscript tot en
met het uiteindelijk gereedkomen van de gedrukte kaartbladen.
Deze definitie is in de meeste Europese landen gangbaar; ei
ders op de wereld wordt echter een veel uitgebreidere bete-
kenis aan het begrip kartografie gegeven» In 1948 werd door
de coramissie van des kundigen op het gebied van de kartografie
van "the Economic.and Social Council of the United Nations"
de volgende definitie vastgesteld: Cartography is the science
of mapping the world or a part of it; and includes every
Operation from planning the original surveys to final printing
of copies". (Kartografie is de wetensghap van het kaarteren
van de wereld of een deel daarvan, en houdt in alle werkzaam-
heden vanaf het ontwerpen van het eerste onderzoek tot de
uiteindelijke druk, red.)
/anneer we bedenken, dat voor W.O.II de kaartreproduktie in
vele landen nog van sienen drukvormen (ook wel van koperpla-
ten) geschiedde op een betrekkelijk langzame vlakdrukpars
terwijl nu de lOx zo snel werkende roterende een- of meer
kleurensetpers zeker 5000 kaartbladen in een of meer kleu-
ren per uur kan produceren, dan beseffen we welke grote veran-
deringen dit bij de "topografische diensten" in de verschallen
de landen gafDoch' niet alleen d'e drukpers-techniek verander-
deook de opneming in hat terrein met behulp van de luchtfoto
had algemeen ingang gevonden en het karteringsprocos belangrijk
versneld. Dit was ook dringend nodig, daar de vraag naar goe-
de "up-to^-date" kaarten steeds groter ward, zowel van de dicht-
r bevolkte, sterk aan veranderingen onderhevig zijnde, economisch
hoog ontwikkelde gebioden, als van de nog niet of nauwelijks in
kaart gebrachte ontwikkelingslanden. De "bottleneck" in het ho
le proces werd het tekenen en vooral het opnieuw tokenen voor
ieder der kleuren (lijnwerk, z .g"trek"), het aanbrengen van
de vlakke tinten en het schrift. Naarstig werd gezocht naar
mogelijkheden om de gohele kaartvervaardigings-procedure te
kunnen bekorten. Het resultaat bleef dan ook niet uit en vele
nieuwe materialen en hulpmiddelen versehenen op de markt en
allerlei procede's werden gepropageardNu is echter in een
dergelijk bedrijf niet van de een op de andere dag een wijzi-
ging mogelijk zonder grondige voorbereidingHet was en is een
vrij gecomplieeerdnauwsluitend "teamwork" van zeer gespecia-
liseerde mensen; juiste programmering is bijzonder belangrijk.
Omstreeks 1956 waren 50 a 60 tussonvormen nodig om van de ge-
tekende basiskaart tot een in 6- of 7-kleuren gedrukte kaart
te komen, maar ook nu is het aantal tussenvormen nog steeds
vrij groot Om efficient te kunnen werken is in een dergelijk
bedrijf een zekere rust nodig; voortdurende veranderingen
schaden het werk, de mensen voelen zieh dan onzeker en verlie-
zen de animo in hun werk. Vooral in de kartografische bedrijven
9 - 15
