vlak tagen de Oostenrijkse grens). Meer over dit gedeelte ben ik niet te we-
ten gakomen.
De Kartografische onderneming" onder directeurschap van Dr.Gyula Hegyi,
doet alles in Hongarije wat met kaarten te maken heeft, vanaf het eenvoudig-
ste plattegrondje voor de kampeerder te Balatonlelle aan het meer tot school-
atlassen, wandkaarten en zelfs de Nationale Atlas van Hongarije die in 1967
in zijn geheel zal verschijnen« De werkzaamheden aan deze atlas worden volgens
drie manieren uitgevoerd:
1)— sen gespecialis0erde instantia geeft alleen advies en gegevens5
de uitvoering doet de Kartografische onderneming,
2)- een gespecialiseerde instelling geeft een kant en klare schets, op schaal
die alleen overgetekend moet worden,
3)- bepaalde kaarten worden intern door de Kartografische onderneming geredi-
geerd en getekend.
De inhoud van deze atlas komt overeen met wat inen van zo een uitgave mag ver—
wachten; aan de verschillende vormen van bodemerosie is echter speciaal aan-
dacht geschonken. Ik zag 00k kaartjes van industrie-arbeiders in voorbereiding
Naast de produktie voor eigen land streeft de Hongaarse kartografie naar
expansie buiten de grenzen; zo is er b.v. een begin gemaakt met het uitgeven
van wegenkaarten van Joegoslavie" in het Hongaars voor de Hongaarse minoriteit,
rond Novi SadDit experiment is blijkbaar goed bevallen zodat tegenwoordig
meertalige wegenkaarten van Europa uitgegeven worden. Ook werkt deze onderne
ming aan een gedeelte van de Internationale Wereldkaart ls2.500.000.
Onlangs zijn de Hongaren ook begonnen met een kartografisch documentatie-
bladCart-actual, dat zij ook proberen te internationaliseren. Daarnaast
neemt de Hongaarse Kartografische onderneming ook werk van derden aans een
herdruk van de Grand Atlas Larousse, een kaart voor de Volksrepubliek China,
die bij Esselte gedrukt zal worden.
De Kartografische onderneming heeft in Hongarije een monopoliepositieik
vond Dr .Hegyi bereid om hierover te discussierenEr zijn volgens Dr.Hegyi
voor- en nadelen aan deze monopoliepositie verbünden. Men is enerzijds verze-
kerd van een regelmatige prijs en oplaag, maar er is anderzijds een gebrek
aan concurrentie en de verkoop van de Produkten ligt in handen van een andere
organisatie (Kultura) Het is de politiek van een dergelijke organisatie de
producent tot kleine oplagen te dwingen om die makkelijk te kunnen verkopen.
De enige controle die de consumenten zouden kunnen uitoefenen op de kwaliteit
van een produkt is door een kopersstaking te "organiseren" (lievers tot stand te
brengen; een staking organiseren is uiteraard verboden). De Staat daarentegen
geeft allerlei regels om de vormgeving te bei'nvloeden; de herziening van deze
regels gaat vaak niet zo vlot als de kartografen het wel zouden willens mo-
dernisering van de kaarten, speciaal in schooluitgavengaat dan ook zeer traag.
Hongarije, aldus deze zegsman, voelt zieh niet verplicht alles van de
Sowjetunie, zoals b.v. het plan Liberman,te gaan kopieren. Op dit gebied menen
de Hongaren een duid6lijke houding te moeten aannemens zij zijn een onafhanke-
lijke volksrepubliek en niet zoals men in het festen pleegt te zeggen, een sa-
telliet-staat. Een even zo grote hekel hebben ze aan alle geschiedenisboeken
die spreken over de Oostenrijkse-Hongaarse Monarchie; zij prefereren de uit-
drukking: "Keizerrijk Oostenrijk-Koninkrijk Hongarije".
Elk jaar is de Kartografische onderneming een zekere contributie schuldig
aan de Staat. Overschotten mögen alleen gel'nvesteerd worden in verbeteringen
en uitbreiding van het fonds. "Meubilaire" investeringen zoals de aankoop van
een nieuwe Monotype Photo-Lettering Machine komen rechtstreeks van de Staat.
Over de tekenmethoden valt weinig te zeggens er zijn meer vrouwelijke te-
kenaars dan mannelijke. Er wordt niet gegraveerd. De documentatie-afdeling
(het is werkelijk een hele afdeling) wordt door zes personen bemand, w.o.
een stagiaire uit Ghana. Ze kopen weinig documentatiemateriaal maar proberen
zoveel mogelijk wijzigingen op reeds bestaande kaarten in de archieven aan te
10-7
