FOTOZETAPPARAAT BIJ WOLTERS
Bsgin september is op de tekenafdeling van J.B .Wolters de Monotype Photo—
lettering Machine geplaatst.
Het is de bedoeling om met dit apparaat alle namen op de kaarten van onze
atlassen, op onze wandkaarten en andere uitgaven fotografisch te zetten. Kot
apparaat levert van de gezette tekst diapositieven op film» Via een contact—
negatief krijgen we hiervan afdrukken op stripfilm. Op de striplaag wordt een
speciale kleefwas aangebracht 5 naam voor naam kan dan los gesneden, van de
basisfilm gestript en op de kaart worden gep-lakt. Tot nu toe werden alle
namen op de kaarten van onze atlassen met de hand getekend, een uiterst nauw-
keurig en bijzonder tijdrovend werk. Vooral het laatste is een van de rede-
nen voor aanschaffing geweest. We hopen door gebruikmaking van gezette teks-
ten de tijd, die voor het maken van kaarten nodig isaanzienlijk te ver-
korten.
_De bediening van de Photolettering Machine is vrij eenvoudig. Aan de voor-
zijde van het apparaat bevindt zieh een vertikaal opgestelde ronde kiesschijf
waarop het alfabet in kapitale en onderkastl tters is aangegeven. Bovendien
staan er de cijfers en een untal veel voorkomende lees- en lettertekens met
accenten op. In totaal komen 100"lettertekens op de kiesschijf voor. Daar-
achter bevinden zieh 3 schijven met elk 100 negatieve lettsrmatrijzenop de-
zelfde wijze gerangschikt als op de kiesschijf. Elke schijf heeft zijn eigen
lettertype, zodat met 3 verschillende typen tegelijk gewerkt kan worden. Door
middel van het verstellen van een knop aan de zijkant van het apparaat kan
men met schijf 12 of 3 werken.
De matrijzen hebben een korpsgrootte van 18 pt. We kunnen met behulp van
twee grote instelknoppen aan de rechtervoorzij.de van het apparaat het letter-
beeld verkleinen tot 4 pt of vergroten tot 84 pt. Dit insteilen gebeurt met
behulp van een tabel.
Wanneer het apparaat is ingesteld en de gevulde cassette op zijn plaats is
gebracht kunnen we met zetten beginnen. Op de kiesschijf zit voor elk letter-
teken een uitsparing, waardoor men met een vinger de schijf gemakkelijk naar
zijn laagste punt kan draaien. Hier bevindt zieh een handle die, wanneer men
er met de vinger tegen drukt, de schijf blokkeert en tevens voor de belich-
ting van de letter zorgt. Na het belichten komt de volgende letter aan de
beurt. Men kan de schijf zowel links- als rechtsom werken, zodat men bei
de handen tegelijk kan gebruiken. Na het zettep van elk woord drukt men op de
spatietoets onder de kiesschijf aan de voorzijde van het apparaat. De grootte
van de spatie is regelbaar. Op deze manier wordt woord voor woord gezet. Op
een schaalverdeling kan men aflezen hoever een. regel gezet is. Het sind hier
van wordt door een zoemer aangegeven; de cassette wordt dan door middel van
een druktoets naar zijn uitgangspunt teruggebracht en een regelhoogte omhoog
gebracht voor de volgende regel.
Aan de rechterzijde van het apparaat bevind.t zieh een dubbele instelknop.
Op de buitenste ring hiervan is af te lezen, hoever de film is belicht, ter-
wijl b® binnenste ring moet worden ingesteld op de gewenste tussenruimte tus-
sen de regels (interlinie
Voor onze kaarten gebruiken we 3 verschillende lettertypen, waarvan 2 uit
de Gill-serie (262 en 362), zowel rornein als cursief. Het derde lettertype is
een van onze eigen getekende lettersoorten, waarvan door de Monotype de matrij
zen zijn gemaakt met serienummer703 onder de naam 'Wolters Map Face'. Ook
deze letter gebruiken we zowel romein als cursief.
We hopen U met de beschrijving van dit apparaat enigszins een indruk te heb
ben gegeven van de nieuwe werkmethode voor het beschriften van kaarten, die in
het vervolg bij J.B.Wolters zal worden toegepast.
10-9
A.Bus
