Gedeeltelijke kopie Wanneer dit nodig mocht zijn kan een gedeelte van da takening tijdens het kopieren weggelaten worden. Daarvoor bestaan eigenlijk twee manieren. De eerste is om het niet gewenste doel nog eens na te belichten en zo te harden en onoplosbaar te maken. Men kan dit b'ereiken door de andere partijen met zwart papier o.d. te beschermen. De tweede manier is om alles normaal te ont- wikkelen en dan de niet gewenste delen weer af te dekken met vloeibare huidj ze zijn dan beschermd bij het daarna volgende inkten (fig.5). Bij gecompli- ceerde situaties is dit de beste oplossing. Kombinatie-kopie Moet er aan de eerste kopie (fig.5) nog een tekening (fig.6) toegevoegd worden dan moet daarvoor de hele bewerking worden herhaald. Zo kunnen er nog meer tekeningen of Schrift toegevoegd worden (fig-7 toont de kopie van de kust, waarop een nieuwe huid werd aangebracht. Na belichten met tekening 6 werd zij .ontwikkelaFig.8 toont dan het resultaat na het inzwarten en reini gen). Twee tekeningen tegelijkertijd belichten is meestal niet mogelijk omdat de bovonste dan niet met het tekenwerk tegen de huid aanligt» Het licht krijgt daardoor kans om onder de lijnen te komen en deze zullen dunner of helemaal niet worden weargegeven. Alleen bij heel grote kleurvlakken zal dit nog wel meevallen, vooral als er maar met een lichtbron gewerkt wordt. Gidsen en klatsen Wanneer een kaart opgebouwd i-s uit verschillende kleurvlakken is het zaak om al die kleuren nauwkeurig te laten sluiten, zonder onnodig over elkaar heen te vallen. Om te voorkomen dat de tekenaar steeds weer al die kleurteke- ningen op elkaar moet leggon, moet passen en bevestigen voor hij over zijn lichttafel gebogen weer een stukje kan tekenen, maakt men liever gebruik van gekopieerde gidsen. Eerst wordt daartoe een tekening of kopie gemaakt die alle kleurscheidings- lijnen bevat (fig.8). Hiervan maakt de kopiist het gewenste aantal kopieen die hij nu echter niat zwart, maar blauw aankleurt. Blauwe lijnen houden het licht namelijk niet tegen en zijn dus verder niet maar kopiearbaar, zij dienen alleen als hulplijnen voor de tekenaar» Zulke blauwkopieen noemt men ook wel giiELgn. ~~Elk van deze gidsen wordt nu als deeltekening kleurmal of klatsinge- kleurd voor een der kleurpartijen (fig.9). Men tekent hierbij tot halverwege de scheidingslijn, zodat er nooit 2 kleuren op elkaar zullen vallen of er een witrandje kan ontstaan. Worden deze kleurvlakken later als aparte kleu ren gedrukt dan is het handiger om ze meteen. spiegelbeeldig te tekenenj di- rect gereed voor kopie op de drukplaat. Worden ze daarentegen later nog ge- kombineerd met schrift, of uitgevoerd in raster en tezamen met een donkerder element gedrukt dan kunnen deze deeltekeningon beter leesbaar uitgevoerd wor den. De latere kombinatie van deze rasterpartij met de tekening wordt dan immers spiegelbeeldig en is de eindkopie voor de drukplaat. Kleurkopie Het inkleuren na het ontwikkelen wordt met zwarte inkt gedaan als de kopie lichtdicht en blauw als hat een gids moet worden. Men kan echter ook andere kleuren inkt gebruiken, maar dan wordt de kopie ook niet verder kopieerbaar (rood maakt hierop een uitzondering)Door alle deeltekeningon van een kaart samen te kopieren, ieder in zijn eigen kleur, krijgt men een totaalbeeld van de nieuwe kaart, dat zelfs de proefdruk kan vervangen (fig.10). Talrijke te- ken-, sluit- en montagefouten kunnen nu immers goad opgemerkt worden. 10 - 33

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kaartbulletin | 1966 | | pagina 36