KARTOGRAFIE TN HONGARIJE
door R.J.M.J.Bertrand
In de weak tussen Kerstmis en Nieuwjaar organiseerdo het Staatsdeparte
ment voor Geodesie en Kartografie te Budapest ^Allarn I-olmeresi es Te.ke-
peszeti Hivatalonder voorzitterschap van prof .dr, Sandor Rado (xeven.
hoogleraar in 00onomische geografie aan da Unxversxtext aldaar). een xn
nationale tentoonstalling en symposium over schoolwandkaarten». De .antoc..-
stelling ward gehouden in een ruim gebouw in een xndustrxs- fc.ux .an
Post, en dat was wel nodig: honderden kaarten uit 26 landen, hxngen daar
volpende landen waren vertagenwoordigd» Australie, Belgxe.. orazxlxa, u^ga-
riio Canada, Filippijnen, Frark'rijk. Groot-BrittannxeHongarxjo, ..ndxa,
ItalieJcoTCslavioMongoliäNederland, Oeganda, Ooet-Duxtsland^. Oosten-
rijk, Polent Portugal. Roernenie, Scix jetunieSpan jeTsjechoslcwaxxjavene-
zue] a Ve renig de St.aton, West-Duxtsland Zv/eden.
De inzanding van Groot-Brittannie kwam uit twec bedrijvens
a) Oxford Univer-sity Presss da wandkaarten zijn een gewone vergrotxng van ue
overeenkomstige atlaskaartenzelfs de rxsters en de reliefveergave (ge-
fotegrafeerd gipsnodel) zijn vergroot.
b) Ordnern: e Survsy, de Britse Topografische Dienst, produceert een 1 xn
10 miles kaart (2 vellen; sohaal.3 s633*600die qua afmetxng als wand-
kaart gebruikt zou kunnen worden, maar er staan te veel dexaxls op.
Italie toonde naast eep gewone wandkaart van de provincxe Fxrenze, een
wand kaart inet plastiek relief. De combinatie van deze twee kaarten heeft een
erote didactische waarde
Naast de beroemde Oostduitse kaarten van het VEB Hermann Haack, doen
Westduitse Georg Westermann kaarten ietsouderwets aan^ kaarten van Velnagen
en Klasing die daar 00k hingen zijn in dxt opzicht beter.
De combinatie grondgebruik-Schummerung op de Zweedse kaarten van Generals 0 -
bens Litografiska Anstalt zijn altijd aangenaam te aanschouwen.
Nederland ontbrak niet op de tentoonstellings er hxngen enkele specxmen
van de wandkaartencolloctie van J.B.Wolters. Naar aanlexdxng van een uxeen-
zetting over de manier waarop de kartografen van J.B.Wolters hun wanduaar en
maken. kwamen veel reacties van het publiek, vergeleken met andere l^en
schitterden onze wandkaarton door hun eenvoud, hun nogal feile kleurstellx g
en kleine beschrifting. In het bijzonder wilden de aanwezxgen precxes weten
welke invloed de Staat bij or.s uitoefent op de vormgeving en de xnhoud van
kaarteni in Hongarije zijn de spolr9gels tamelijk strak.
Onder diegenen die in Budapest het woord voerden op het symposxum waren
een afgevaardigde van het VEB Hermann Haack, Dipl.geogr.W.Stegner en Dr,
Aurada van Freytag Berndt, Wenen.
In Oost-Duitsland ontvangt het VEB Hormann haack eon^slor xg
2.000 .000- per jaar aan subsidie mäar er zxjn natuurlxjk een paar voorwaar
den aan verbonden, voornamelijk uit politiek oogpunt: het DPZI (Deuche
Pädagogischen Zentralinstitut) zegt dan wel hoe het allemaal moet. Op deze
manier kan het VEB Hermann Haack wandkaarten maken met lxefst 1- kleuren,
waarvan 3 voor de reliefweergave
In Budapest heb ik een bijzonder goede behandeling genotens mxjn gas - -
Prof Rado en zijn medewerkors, hebben mij hun organisatxe laten bezoeken en
ik zal trachten in een paar woordon de essentj.ele punten van mxjn bezoek te
verteilen. Het Staatsdepartement voor Geodesie en Kartografxe xs zoa s
naam aanduidt, een overkoepelend orgaan voor de Hongaarse i0P°^af ^he
en de Hongaarse Kart ograf ische ondarneming (Kartograxxax VaLlalat Dejoode
tische dienst die zieh met landmeten en fotogrammetrTsche opnamen bezxghoudt
heeft twe.e centra, Budapest en Pees, met subcentra xn alle provxncxe-hoo
den (allean de afdeling die in Gyor had moeten zetel-en xs gevestxgd xn Sopron,
10 - 6
