oplevertj dat kan alleen wanneer er een bijzonder grote oplage gedrukt wordt
of wanneer de aanmaakkosten zeer laag zijn. Het is dus vrij normaal als er
van een kaart veel herdrukken verschijnen, raaar de correctiekosten moeten
dan wel lager gehouden worden dan de opbrengst van iedere herdruk.
Op de kartograaf rust dus de taak om een nieuwe kaart goed en snel uit te
voeren in een niet te kostbare symboliek en om haar daarna met minimale cor
rectiekosten bijgewerkt te houden. Vooral de opzet van een nieuwe kaart stelt
hoge eisen aan de kartograaf, omdat een falen van hem weleens een totaal
fiasco van de kaart kan betekenen. Vakmanschap en grote interesse voor kaar-
ten zijn derhalve vooral in de commerciele kartografie erg belangrijk om tot
goede en bruikbare kaarten te komen.
Heel vaak wordt de kartograaf evenwel gedwongen om rekening te houden met
andere meningen en omstandigheden, die het uiterlijk van de kaart beslissend
kunnen beinvloedenWe zullen dit verderop beschouwen.
kartograaf is dien aar
Zowel uitgevers als kartografen, manier van reproduktie als kopers oefe-
nen hun invloed uit op de kaarten. In deze rij is de kartograaf meestal de
dienaar die zieh moet aanpassen, s oms is hij in staat de. anderen in positie--
ve zin te beinvloeden.
De uitgever, meestal zakenman, is zelden zelf een kartograaf en in hoofd-
zaak geinteresssrd in grote omzetten en stijgende winst. Het is niet altijd
zo dat de uitgever tevens de produktie verzorgt; vaak komt het voor dat deze
taak opgedragen wordt aan de drukkerij of een speciaal kartografisch bureau,
soms ook aan een free-lance kartograaf. De uitgever zal de kaarten ook niet
altijd verspreiden om daardoor winst te maken^ allerlei.industrieen versprei-
den immers vaak kaarten met het doel de omzet van hun produkt (van benzine
tot kant-en-klaar-rijst) te verhogen.
Ook worden er wel kaarten praktisch tagen de kostprijs verspreid (V.V.V.-
kaarten bijvoorbeeldof als deel van een andere uitgave (boek of tijdschrift)
Dit soort kaarten kan zelfs een onkostenpost voor de uitgever vormen. Om te-
voren op de hoogte te zijn spreekt man dan prijs en leveringsdatum af en de
kartograaf moet maar zien dat hij het klaarspeelt.
Over het algemeen beslist de uitgever ook over allerlei andere zaken zoals*
het formaat, de kleuren, de inhoud, de symboliek, de afwerking e.d..Karto
graaf en drukkerij hebben daarbij een, min of meer gewaarde?rdoadviserende
stem.
Bij commerciele kaarten vereist ook de afwerking nog bijzondere zorg. Men
levert ze zelden piano afj meestal wordt de kaart gevouwen volgens een of an
der svsteem en is zij voorzien van omslag en register, soms ook nog van bij-
kaartjes of informatieve tekst. Als het een uitvoering in boekvorm moet wor
den, speien de bindwijze en de band nog een belangrijke rol, alsmede het ver-
krijgen van een gelijke lay-out en uitvoering voor alle kaartbladen of pa-
gina s. Dit zijn zo van die zaken die minder met kartografie en meer met
grafische techniek te maken hebben.
Ook het vaststellen van het gevouwen eindformaat bij kaarten die in de
jaszak meegedragen moeten kunnen worden, zoals plattegronden en toeristen-
kaarten vereist de nodige aandacht. Opvallend is het dat men hiervan blijk-
baar niet overal doordrongen is, gezien de omvangrijke plattegronden en toe-
ristenkaarten die nog altijd te koop zijn. Ik moet zeggen dat vooral de olie-
industrieen daaraan bij hun kaarten meer aandacht besteden dan sommige andere
uitgevers
11 - 14
Onkostanpost. xr n n r n i pr o a r
