IN MEMORIAM H.M. VAN RANDWIJK
Op 13 mei 1966 overleed de heer H.M. van Randwijk, in leven
directeur van de uitgeverij De Brug - Djambatan.
Van Randwijk is aan velen bekend als een van de hoofdfigu-
ren van het verzet tijdens de oorlog en als oud-hoofdredacteur
van Vrij Nederland. Hier wil ik in het kort zijn betek.enis voor
de kartografie proberen te schetsen.
In 1949 richtte Van Randwijk de uitgeverij Djambatan op met
als doel Indonesie (en later 00k andere Aziatieche landen) van
schoolboeken te voorzien. Iföt de naam Djambatan, d.i. brug in
het Indonesisch, wilde hij tot uitdrukking brengen dat er een
brug gaslagen moest worden tussen het voormalige moederland en
de voormalige kolonie. Tot de schoolboeken behoorden 00k atlas
sen, een onderwerp dat hem geweidig boeide en waarop hij zieh
later meer en meer is gaan toeleggen. Het is hier niet de plaats
om de ontwikkeling van Djambatan in detail te beschrijven, een
opsomming van de belangrijkste atlassen die in de loop der ja-
ren zijn versehenen lijkt me beters Lagere school-atlassen voor
Indonesie, Irak, Birma, Ceylon, Maleisie, Suriname en Zuid-
Afrika, middelbare school-atlassen voor Indonesie, Birma en Ma
leisie en een historische school-atlas voor Indonesie. Dat dit
een werk was met ups en downs kan gexllustreerd worden met de
middelbare school-atlas voor Irak die voor driekwart gereed
was toen in 1958 in dat land een revolutie uitbrak. De nieuwe
republiek wilde van dit project niets meer weten en de zaak
werd doodgewoon geannuleerd.
Een tweede feit dat hier gememoreerd moet worden is het tot
stand komen, onder zijn leiding, van de z.g. Meulenhoff-atlas
Het maken van een nieuwe middelbare school-atlas voor Neder
land was in onze kring vaker een onderwerp van discussie, maar
de realisering hiervan geheel op eigen kracht was praktisch
onmogelijk. Toen bleek dat door samenwerking met het Holzel-
Verlag in Wenen er toch een mogelijkheid was, heeft Van Rand
wijk deze kans dan 00k direct aangegrepen. Een beoordeling van
deze atlas kan ik hier moeilijk geven aangezien ik zelf tot de
medewerkers heb behoordj een ding staat echter vasts door het
verschijnen van deze atlas is de schoolkartografie in Nederland
weer in beweging en in discussie gekomen.
Nog meer kartografisch werk is onder zijn leiding vervaar-
digd, ik noem hier alleen maar de "Historical Atlas of the
Muslim Peoples""Atlas of the Arab World and the Middle East"
en de "Atlas of South-East Asia". Het is natuurlijk duidelijk
dat dit alles alleen bereikt kon worden samen met vele anderen.
Hierin moeten we een van zijn Verdiensten zien, namelijk in
het feit dat hij een aantal geografen, kartografen, tekenaars
enz de gelegenheid heeft geboden om kartografisch werkzaam te
zijn. 'Dat deze samenwerking niet aitijd even pijnloos'verliap
zal niemand verwonderen die deze grote non-conformist enigszins
kende
11-2
