Het probleem 1igt natuurlijk hierin dat man wel prscios weet wat het
materiaal en het copieren kost, maar dat het moeilijk is om te bepalen hoe-
veel montageuran er nodig zijn bij de ane werkwijze of bij da andere.
De roproduktie ho t vri.jstellon van hs t schrift
We„zullen hier maar aen prdcleem bespreken an wel het vrijstellen van hat
schrift tan aanzien van da trek« Man kan dit gowoon nageren an het schrift
door de trek hean laten staan. Man kan ook op hat tekenorigineel de trek
wegschaven waar het schrift komt of op de gravure afdekken); aen nadaal
is dat de trek dan niat meer compleot is. Een eenvoudiga an elegante op-
lossing is het makan van aen wzwaard positief met behulp van het schrtft-
negatiefDit verzwaarde positief monteert man op het nagatiof of da
gravura) van de trek bij het maken van het eindoriginoal
Bij het belichten valt dus een deel van de trek wog en wel zoveol dat
het schrift juist vrij staat van de trek. Dit is gebruikolijk bij de Topo-
grafische Dienst. Bij Wolters vinden we een variant. Man maakt een apart
namonorigineel en een apart plaatsstippenoriginaelAlleen van het namen-
ne 3atiei maakt men een vorzwaard positief. Hier door bereikt men dat de
namon vrijgesteld worden en de plaatsstippen niat, hetgeen dan ook de be-
dOeling is
Andere zaken
Tijdens de studiodagon is er ook nog aandacht besteed aan andere zaken.
Allereerst de tentoonstolling vorzorgd door de heer Symons van de Amster-
damse Universitaitsbibliotheek
De opzet was dezo keer niet het behandolen van een thoma maar het laten
kennismakon met recente kaarten en atlassen. Hot was een kleine, bonte
maar fraaie collectie. Vervolgens mosten we noemen de vertoning van een
serie dia's van profA.H. Robinson over kleurenpsychologie en kartografie.
De heer Romein gaf eerst een overz-icht van de denkbeeiden van Robinson over
dit onderwerp en begeleidde vervolgens de dia's met zijn vertaling van
Robinson's voordracht. (Deze voordracht ward in april 1967 tijdens het
ICA-congres in Amsterdam gehouden) Het is hier niet de plaats- om dit be-
langrijke onderwerp te bespreken maar het is missch-ien goed om erop te
wijzen dat Robinson een analyse van het waarnemen van kleur geeft en daar-
bij nagaat wat dit voor de kartografie te betekenen heeft. Hij geeft geen
praktische handleiding om tot een bepaalde kleurenkeuze in een bepaald ge-
val te komen, maar hij legt het probleem uiteen z'odat we weten waar we het
over hebben als we bezig zijn met kleur in de kaart.
Op de derde plaats valt te vermelden de excursie naar het elektronisch
reken- en tekencentrum van Hagen Systems in Rotterdam. We konden daar de
automatische coordinatenlezer bewonderen en de tekenautomaat die zijn
eerste schüchtere pogingen deed om een thematische kaart te vervaardigen.
Dat alles wat opborrelde uit het binnenste van de auitomaten voor iedereen
verteerbaar was kan niet worden gezegd, wel dat het een interessante mid-
dag was
15 - 11
