PS BZ5CHRIFTING BIJ PS KAART VAN AMSTERDAM
(voordracht gehouden tijdens de Kartografische Studiedagen op 18 Oktober 1967
INLZIDING
Bij de kaart van Amsterdam zijn het de kaarten schaal lslOOO an de schaal
1:5000 waarbij fotografisch gezet schrift het meest veelvuldig voorkomt. Am
sterdam en omgeving beslaan een gebied van ongeveer 530 kaarten schaal
1:1000. Van deze 530 kaarten liggen ca 300 bladen binnen de gemeentegrenzen
Van oeze 300 zijn er tot nu toe ongeveer 230 in druk versehenen. San gedeelte
hiervan verkeert in een dusdanig siechte staat dat varnieuwing noodzakalijk
isVorder eisen de uitbreidingen hat maken van nieuwe kaarten. Bij deze ver-
nieuwing en bij de uitbreiding wordt gebruik gemaakt van fotografisch gezet
sehr if t
Da kaart op schaal 1:5000 is een geheel nieuwe kaart. Paza kaart bastaat
uit 36 bladen. Een zo'n li5000 kaart is samengesteld uit 16 lslOOO kaarten.
Het hoofddoel van hat vervaardigen van deze 1:5000 kaart is om te komen tot
ean niauwe kaart 1:10.000. Dit wordt een kaart in 9 bladen. Het generaliseren
en de schriftopvatting zijn daarom zeer bawust afgestemd op de 1:10.000
schaal
DIATYPE
Het door ons gabruikte fotozetapparaat is de DIATYPZ. Deze heeft verschei-
dene letterschijvenDoor ons wordt uitsluitend gebruikt het letterrype
AKZIDENZ-GROTESK mager, alleen kapitalen. Het apparaat is ondergebracht bij
de Stadsdrukkerij aan wie wij onze oparachten geven.
jir wordt altijd geleverd op halaerö dünne film, positiefal naar behoefte
rechtlezend of spiegelbeeldig. Van deze films maken wij zolf via een tusson-
nogatief do strippingfilm, in twaevoud. Indien voor oen corroctio grote spood
eon voroisto isdan wordt de tekst direct op strippingfilm gezet, 00k naar
wons rochtlezand of spiogolbeoldig
KAART 1 9 000
De werkwijze bij het van schrift voorzien van genoemde schalen is verschil-
land, en ik begin met de 1:5000 kaart.
Op de 1:5000 kaart vormen de straatnamon hot hoofdbestanddeel van het
schrift. J<r wordt gostreefd naar oen lettergrootte en dezelfde spatierinf
voor alle straatnamen. Deze norm is een zespunts letter met spatie 1,0.
Indien de boschikbare ruimte deze waarden niot toelaten, wordt hiorvan af-
geweken. Het corps wordt echter nooit kleiner dan 3 punten^ 3 punten op schaal
1:5000 wel te verstaan. Uit de praktijk is gebleken dat deze 3 punts letter na
een tweemalig lineaire verkleining nog net te lezen is.
De spaticring kan meestal wel aan do straatlengte worden aangepast. In het
uiterste geval wordt overgegaan tot afkoritng van bijv. het woord straat in
str. en steeg in st. laan in In, enz.
15 - 13
