van de verschijnselen kan ALEXANDER VON HUMBOLDT (ca 1850) als de grond-
legger van de moderne geografie-beoefening beschouwd worden. In zijn
levenswerk "Kosmos" (1845-1858) blijft hij echter nog vasthouden aan het
onderlinge verband van alle verschijnselen op aarde. Zijn "physische
Erdbeschreibung" omvat aarde en dampkring, plantenwereld en aardmagnetisme
De grote verscheidenheid aan verschijnselen op aarde heeft uiteindelijk
geleid tot de onvermijdelijke splitsing in het wetenschappelijk onderzoek
op dit terrein. Geologie,klimatologie, oceanografie en bodemkunde
begonnen zieh als zelfstandige wetenschappen te ontwikkelen. De geograaf
beperkte zieh tot de bestudering van het aardoppervlak als de ruimte,
waarin de verschijnselen, die op zichzelf het studie-object van gespeci-
aliseerde wetenschappen vormen, elkaar wederzijds belnvloeden en daar-
door een verscheidenheid aan natuurlijke landschappen te weeg brengen. Het
zwaartepunt bleef voorlopig liggen op de fysische geografie.
Nadien werd bij de bestudering van het aardoppervlak de invloed van
de mens steeds meer centraal gesteld. Dit heeft tenslotte geleid tot de
opkomst van de sociale geografie, die thans als een zelfstandige tak
naast de fysische geografie voortbestaat
Het studie-object van de geografie
Indien we de geografie beschouwen als de wetenschap van het aardrijk,
dan kunnen we dit aardrijk op eenvoudige wijze definieren als de ruimte,
waarin een groot aantal Processen en krachten elkaar belnvloeden.
Binnen deze ruimte staan het gesteente van de aardkorst, het water,
de dampkring en het leven op aarde met elkaar in relatie. De verscheiden
heid aan vormen en verschijnselen, die door deze relatie veroorzaakt
worden, tracht de fysisch-geograaf te beschrijven en te verklaren.
Daarnaast Staat de sociaal-geograafdie onderzoekt op welke wijze de
mens, i.e. de menselijke groep, zieh een bestaarswijze binnen deze
ruimte van het fysisch milieu heeft opgebouwd. Zijn doel is de bestudering
en verklaring van de verscheidenheid in deze bestaanswijze, welke niet
alleen door natuurlijke factoren (het fysische milieu), maar ook door
economische en geestelijke factoren te weeg gebracht is
Algemene en speciale geografie
De bestudering van de geografische verschijnselen naar hun aard en hun
verspreiding behoort tot het terrein van de algemene geografie. Deze
bepaalt de beginselen van waaruit de samenhang van de verschijnselen
verklaard kan worden.
De speciale of regionale geografie tracht op basis van de beginselen,
die door de algemene geografie zijn vastgesteld, de geografische een-
heden te onderkennen. Zij bestudeert het geheel van de verschijnselen
binnen een bepaald gebied.
Dit onderscheid tussen algemene en speciale geografie geldt zowel
voor de beoefening van de fysische geografie als voor die van de
sociale geografie.
De fysische geografie
Deze gespecialiseerde tak van de geografie onderzoekt de fysische
Processen en verschijnselen van het aardoppervlak met het oog op hun
onderlinge samenhang, hun genetisch verband en hun regionale verspreiding.
Dit onderzoek rieht zieh dus op de geintegreerde invloed van gesteente,
17 - 17
