DE OFFICIELE KAARTEN VAN NEDERLAND (DEEL III)
V.4. DE RIVIERKAART1^
JSchokkenkamp
V.4.1. Inleiding
Door de läge ligging van ons land heeft men zieh vroeg bezig
gehouden met de bescherming van ons land tegen water; ook met het
bevaarbaar maken en houden van de grote rivieren. In de tweede
helft van de 18de eeuw strekte zieh de belangstelling van de
provinciale besturen ook meer en meer uit over de bovenrivieren. Daar
deze in die tijd in een siechte toestand waren geraakt, was een
toezicht op de rivieren dringend nodig (bedijking, waterverdeling,
bouw van kribben, oeververdediging, enz.)
Met uitzondering van de gedrukte kaarten, welke bij de reeks
rapporten behoren, in opdracht van de Staten-Generaal tot stand
gekomen, zijn de kaarten van de rivieren voor 1830 niet anders
dan op zieh zelf staande detailkaarten, manusgriptkaarten op papier
of perkament getekend".
We noeoende kaart van de Maas voor Rotterdam door Pierre
Ancelin op de schaal van 1:2 550, met dieptelijnenuit het jaar
1697de kaart van de Merwede tussen Loevestein en de Biesbosch op de
schaal van 1:10 000, ook met dieptelijnen, uit het jaar 1729 door
CruqpiusBolstras kaart van de Beneden-Maas en van de Merwede,
van Qprinchem tot aan zeey welke aansluit bij de kaärt van
Cruquiusen verder van zijn hand de kaart van de Noord, de Oude
en de Nieuwe Maas op de schaal 1:2.0 000, uit de jaren 1738/39 en
die van de Lek van Hagestein tot Krimpen, ongeveer 1:10 000, op-
genomen in 1751-1764. (zie kaartfragment uit die kaart in Koeman's
Handleiding, blz. 58).
Onder directie van de inspecteur van 's-Lands Rivieren L.C. Brünings,
vervaardigden Conrad en Engelman een kaart van de Nederrijn en de
Lek, van Arnhem tot beneden Culemborg, 1:30 000, in de jaren
1789-1793.
Deze en andere kaarten kunnen we als voorlopers beschouwen van de
offieiöle rivierkaart
V.4.2. Eerste Rivierkaart 1830-1864
Eerst in 1829 werd besloten tot het vervaardigen van een kaart
van de "Hoofdrivieren van het Rijk, zoo als de Rhijn, de
Leck., de Waal, de Maas en de Scheide van derzelver intrede in het
Nederlandsch grondgebied tot aan Zee"
Dit werk werd opgedragen aan "Waterstaat", sedert (1754) 1798 (1)
het overheidsorgaandat belast is met de zorg voor de waterstaatkundige
toestand van ons land en dan in het bijzonder het technische dienst-
17 - 21
