wereldkaartje of een wereldbolletje ergens in een hoekje getekend is
Kartografen stellen eisen aan de afbeelding van een kaart op een postzegel.
Zij redeneren terecht: het formaat (2x3 tot ca. 6x8 cm) heeft een dominerende
invloed op het uiterlijk. Kaarten van grote gebieden zullen sterk gegeneraliseerd
moeten worden. Het al of niet goed gegeneraliseerd zijn is voor de kartograaf-
verzamelaar een kriterium bij het apprecieren van zo'n postzegel. In de hier af-
gebeelde zegels kan men goede en siechte voorbeelden vinden: soms wordt de
kaart overladen, dus zonder loep onleesbaar, (C2) soms is de kaart te simpel
(Dl) Er zijn voortreffelijkesimpele zegels waarin de kaart. op postzegel -
formaat nog functioneel (communicerend) werkt (D2); er zijn ook voorbeelden
waarin dit optimale doel overschreden wordt.
Bij kleinere regio's (staatkundige eenheden) bestaan er situaties waarin
een land niet adequaat afgebeeld isomdat het formaat van de zegel te klein
is (D3) Eilanden verkeren in een gunstige positie: ze zijn meestal niet groot
en men kan zelfs nog op de zegel aangeven waar het ligt (ElFl)
Tot de top-prestaties in de postzegelkunst behoren de topografische kaar
ten met bergschrapjes,plaatsen, rivieren, wegen etc. alles binnen minder dan
tien Vierkante centimeter. (F2 Gl, G3).
Het lijkt me toe dat we een postzegel in algemene zin het meest waarderen
wanneer we ervaren dat de ontwerper zieh van zijn beperkende voorwaarden be-
wust geweest is en dienovereenkomstig een maximaal resultaat heeft bereikt.
We mögen stellen dat een afbeelding op een postzegel zowel functioneel als
esthetisch geslaagd moet zijn. Wanneer de afbeelding een kaart moet worden
dan kunnen kartografen daarop een commentaar gevenwaar de graficus nog wel
eens baat bij kan vinden.
Er is ook een iconografische benadering van het kaartbeeld op een post
zegel mogelijk. M.a.w. wat voor soort kaart? Of waarom juist die kaart?
Het zal velen aangenaam zijn om te zien dat er ook thematische kaarten op
postzegels voorkomen (G2F3) Dat er zelfs nog door zo'n miniatuurkaart in-
formatie verschaft wordt is verrassend. Anderen zullen prettig gestemd worden
bij het zien van oude kaarten op postzegels. Als voorbeelden worden hier ge-
toond: een Deense afbeelding van Groenland en Vinland uit 1590 (Jl); een Portu-
gese handschriftkaart uit de 16e eeuw (Hl); een fragment van Waldseemüller's
wereldkaart uit 1507 (H3); een Portugese zeekaart uit de 16e eeuw (J3)
Dat er naast geo-politiek ook karto-politiek bestaat is algemeen bekend.
Politieke Propaganda op postzegels is ook een veel voorkomend verschijnsel
Het konflikt tussen Paraguay en Bolivia om de "Gran Chaco" is verbeeld op de
zegels (H2en (J2Dat Argentinie en Chili aanspraak maken op Grahamland
in Antarctica blijkt uit de zegels (LI) en (L4)
Een neven-verschijnsel van alle vormen van verzamelen is het verhandelen
van de begeerde objecten. Hoe verkrijg ik mijn zegels? Wat betaal ik ervoor?
En in het bijzonder voor de postzegels met. landkaarten: hoeveel verschillende
exemplaren bestaan er van dit thema Om deze laatste vraag te kunnen beant-
woorden moet men eerst de 2000 pagina's met kleine letters van een catalogus
gelezen hebben. Het optimale aantal zegels met het thema "kaart" kan dus ge-
weten worden. De ervaring heeft geleerd dat er maandelijks ca. vijf nieuwe
"kaarten" bij komenDaarbij doet zieh het onaangename verschijnsel voor dat
de kaart soms op een "hoge waarde" Staat afgebeeld (bijv. een zegel van 10 of
20 Shillings) Informatie over het verschijnen van nieuwe zegels wordt ook
geleverd door het tijdschriftje The Carto-philatelist. Er blijkt nl. in de
Verenigde Staten van Amerika een vereniging van verzamelaars van kaarten op
postzegels te bestaan.
Op deze wijze kun je nog lang en gezellig doorkeuvelenTot dat de moppen
en de Sterke verhalen gedebiteerd worden. Bijvoorbeeld:
Wat is het toppunt van Karto-filatelieAntwoord: Zegels met landkaarten op
18 - 26