vormen ligt onontkoombaar in bovenstaande gegevenheden besloten.
Westerse futurologen stoelen hun voorspellingen dat China in de richting van Rusland zal expan-
deren dan ook op deze problematiek; de Chinese cartografische annexatie van stukken Mongolin
beschouwen zij als het mogelijk aarzelend voorspel van een heftiger treffen met de USSR. Want al
loert de Chinese draak op spotprenten likkebaardend naar de Gange svlakteuitbreiding in die rich
ting is onmogelijk omdat in dat deel van India de landbouwgronden eveneens maximaal bezet zijn.
(De Russen hebben deze noodzakelijke expansiedrift van de Chinezen uiteraard onderkend. Längs
de Chinese grens hebben zij een strategische spoorlijn aangelegd en ten noorden van de miljoenen-
stad Nowosibirsk bouwen ze het toch al geweidige industriegebied uit.)
In dit licht bezien is de Chinese cartografische annexatie de griezeligste van alle omdat de nood-
zaak van gebiedsuitbreiding zo dringend aanwezig is; het zou de aanduiding kunnen zijn voor een
toekomstig conflict, zoals eens Mein Kampf een indicatie is geweest voor de verovering van
minder urgente Lebensraum.
Met de vijf bovenstaande motieven in de hand (de reden dat op de kwestie China en de kwestie-
Duitsland bij de motiveringen dieper is ingegaan is gelegen in het duidelijk explosieve karakter van
beide aanspraken) zal het duidelijk zijn dat de positie van de samensteller van een atlas (ook de
Nederlandse) een zeer bijzondere isWant atlassen kunnen bij toespitsing van geschillen bewijs-
stukken zijn waaruit de historische redelijkheid van de eisen blijkt. Wie een atlas maakt moet partij
kiezen. Bijna letterlijk in zwart-wit omdat lijnen de subtiliteit van het woord missen. Pogingen om
de atlasmaker (ook de Nederlandse) te be'invloeden zijn legio. Informatieve boekjes die de recht-
matigheid van Claims weergeven stapelen zieh op zijn bureau op. Meestal wordt de toegezonden
documentatie voor kennisgeving aangenomen, soms wordt contact gezocht met het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag om te vragen wat het offieiöle Nederlandse standpunt is en als
niemand het meer weet wordt op de kaart de grenslijn weggelaten met de mededeling "betwist ge
bied"
De ijkmaat voor het tekenen van schoolatlassen in Nederland is doorgaans de Bos-atlas (onlangs is
de miljoenste bij Wolters-Noordhoff te Groningen versehenen)
De samensteiler van deze atlas prof. F.J. Ormeling (secretaris van de ICA)die ook een Westduitse
vertegenwoordiger op bezoek heeft gehad, zegt: "Wij gaan uit van het standpunt dat zieh baseert opde
de facto-situatie en wij verdiepen ons niet in Claims. Dikwijls is het bepalen van de bestaande
situatie echter even lastig als de beoordeling van de conflicten. Neem het door Guyana en Suriname
omstreden gebied. Volgens de laatste berichten is dit stukje oerwoud bezet door politie van Guyana.
Is dat dan de de facto-situatie? Neem Israöl. Moeten wij nu kaarten gaan maken die uitgaan van de
bestaande situatie? Hier komt het subject van de atlas-samensteiler in het geding" Een ander punt
waarmee de samensteiler van atlassen rekening moet houden is de commercie. De Bos-atlas is bij
voorbeeld een investering van achteneenhalf ton. Die atlas moet actueel zijn, de kaarten ervan
moeten bij zijn
Prof. Ormeling: "Cartografische misleiding is een veel toegepast trueje. Als in een gebied veel
Polen wonen en weinig Duitsers dan kun je de Duitsers er laten uitspringen door een knallende kleur.
Je kan ook door middel van namen annexeren. Op dit gebied hebben de Verenigde Naties echter een
zeer uitdrukkelijke aanbeveling gedaan. In September 1967 hebben de ICA-vertegenwoordigers een
conferentie gehad, die geleid werd door een vertegenwoordiger van secretaris-generaal Oe Thant.
Het streven is gericht op een standaardisering van de namen over de gehele wereld, gebaseerd op de
lokale naamgeving (dus niet langer vertalingen)Namen zijn een cultureel goed. Het betekent dat
in Nederland bij voorbeeld Milaan Milano, Parijs Paris, Turijn Torino, enzovoort, enzovoort worden
genoemd"
14 KB 19
