werden samengesteld die de eigenschappen van de oude S-inkt benaderden. Na uitvoerige proeven
bleek de A 66/1072 inkt het beste aan de gestelde eisen te voldoen en hiermee tevens een aanzien-
lijke verbetering te zijn.
Inmiddels is tevens de indruk gewettigd dat de samenstelling van de K-inkt ook gewijzigd en ver-
beterd isNiettemin verdient naar de mening van schrijver dezes genoemde A-inkt toch nog steeds
de voorkeur.
Behalve voornoemde inktsoorten kan men, indien dit om bepaalde reden gewenst is ook de "Astrafoil-
inkt" voor het betekenen van Polyvinyl-tekeningdragers goed gebruiken.
Zoals bekend en reeds in het artikel van 1961 vermeld is, zijn de kunststoftekeningdragers en in
het bijzonder de Polyvinyl materialen sterk statisch en trekken hierdoor zeer gemakkelijk stof, as
e.d. aan. In genoemd artikel is echter vergeten een aanwijzing te geven hoe men op eenvoudige
wijze het materiaal kan schoonmaken. Men kan nl., nadat de kaart in inkt is getekend en afgewerkt,
met een vochtige spons en gewone zeep het blad in zeer körte tijd volkomen schoonwassen en met
een zeem afdrogen. Het is gedurende de 6 7 jaren dat deze behandeling wordt toegepast nog
nimmer voorgekomen dat, hetzij direct of na verloop van enige jaren, dit schadelijke gevolgen
bleek te hebben voor de tekening of het materiaal
Volledigheidshalve moet nog worden vermeld dat men het polycarbonat en de Polyester materialen
niet op bovengenoemde wijze kan schoonmaken. Deze tekeningdragers moeten bij voorkeur met de
zg. waterige inktsoorten worden betekend en tengevolge hiervan zouden bij een "waterbehandeling"
de ge'inkte lijnen e.d. verdwijnen.
2. POLYCARBONAT
Van dit materiaal is slechts ddn tekeningdrager in de handel nl.het Pokalon.
Hoewel in 1961 het Pokalon in Nederland alleen bekend was als basismateriaal voor de Wieneke
graveerlaag is er in meergenoemd artikel toch een beschouwing over gegeven, zij het dan ook met
een zekere voorzichtigheidNadien is dit materiaal als tekeningdrager in de handel gekomen en kon
hierdoor tot uitgebreider proeven worden overgegaan
Het wordt in twee soorten geleverd nlGlad K (glashelder) en Mat K (ddnzijdig gematteerd)
Het materiaal wordt in vellen geleverd van 1,00 x 1,20 m en 0,60 x 1,20 m en op rollen van
1,20 m breedte en 2 5 m lengte
Dikten: 0,1 mm, 0,14 mm en 02 mm.
Het materiaal ligt goed vlak en laat zieh met de Pelikan K inkt goed betekenen. Met Pelikan
A-66/1072 verkrijgt men minder fraaie resultaten. De gemiddelde werking van het Pokalon van
0,2 mm dikte bedraagt +0,15 mm per meter.
De temperaturen varieerden van 18° C - 23° C en de relat. vochtigheid van 36% - 79%.
Men kan van het Pokalon op normale wijze lichtdrukken vervaardigen
3. POLYESTER
Deze groep tekeningdragers heeft sinds 1961 in de samenstelling ook enige veranderingen onder-
gaan. Van de toen bekende soorten zijn er evenals bij de Polyvinylmaterialen een aantal niet meer
in de handel verkrijgbaar of worden niet meer - of zeer zelden - voor kartografische doeleinden
gebruikt. Er zijn echter ook nieuwe soorten bijgekomen. Wanneer men nu de nog bestaande "oude" -
en de nieuwe polyester materialen in twee groepen verdeelt dan krijgt men resp. het volgende
overzicht:
a. Cronaflex, Truscale (vroegere benaming was: Permatrace), Stabilene, Mylar.
KB 2 0
21
