Nog daargelaten, dat er op het wantij helemaal geen waterloop, laat staan de loop van de Lauwers,
bestaat, steunt deze willekeurige keuze ook verder op niets. De rijksarchivaris In Groningen
W.J. Formsma heeft met recht in zijn bespreking van het geschrift aangetoond, dat de door Van
Buijtenen zelf verstrekte gegevens die konklusie niet konden dragen. 1
Een van die gegevens was bovengenoemde zeilaanwijzing van Lucas Jansz. Wagenaeri Als de
schrijver die zeilaanwijzing op de huidige kaart zou hebben uitgezet, zou hij ongetwijfeld zelf op
het spoor zijn gekomen van de wandeling van het zeegat de Lauwers en op deze ontdekking voort-
bouwend tot een andere konklusie zijn gekomen. Ook had kennisname van het door G. Isbary in
1936 over het onderhavige gebied geschreven standaardwerk "Das Inselgebiet von Ameland bis
Rottumeroog" hem voor dit misgrijpen kunnen behoeden
Dat Van Buijtenen als ene eindpunt van de grens zijner keuze het zeegat de Lauwers heeft gekozen,
heeft hij kennelijk alleen gedaan op grond van het feit dat dit zeegat net zo heet als het zo vaak
genoemde grensriviertjeMaar waarom heeft hij dan de zuidwestelijke tak de Spruit als vervolg ge-
nomen en niet de zuidoostelijke tak, welke ook de naam van dat riviertje gemeen heeft? Zijn op-
drachtgevers zouden een dergelijke konklusie ongetwijfeld met blijde verbazing hebben begroet,
want dan zou Friesland op het gehele waddengebied tot aan de dijk ter hoogte van Noordpolderzijl
aanspraak hebben kunnen maken. Wel een ideaal uitgangspunt voor onderhandelingen met de pro-
vincie Groningen1.
Nee, er is in de wadden geen historisch overgeleverde grens tussen de provincies Groningen en
Friesland. Bij de inpoldering van de Lauwerszee en de wadden hebben alle daarbij betrokken over-
heidsinstantiesuitgaande enerzijds van de in 1759 in de Lauwerszee van de vaste wal tot de toen-
malige buitengeul van het Reitdiep getrokken grenslijn en anderzijds van het feit dat het eiland
Schiermonnikoog Fries is, de handen geheel vrijzodat te zijner tijd de grens precies kan worden
getrokken, zoals in hun onderscheiden kramen te pas komt.
Zo eindigde in 19 58 dit artikel in de Groningse VolksalmanakIn 1966, hebben de provinciale staten
van de provincies Groningen en Friesland de grens tussen die provincies vastgesteld. In de spoedig
ingedijkte Lauwerszee volgt de grens de dallijn van de Zoutkamperril en van het boezemmeer naar
het hart van de spuisluis in de afsluitdijk. Van hier loopt de grens in een vrij wel rechte lljn naar de
zuidoostelijke punt van de gemeentegrens van Schiermonnikoog en volgt dan die grens en het ver-
lengde hiervan in noordelijke richting tot aan de grens van de territoriale wateren. De waan, dat het
zeegat de Lauwers de historisch overgeleverde grens zou zijn, is hiermede gelukkig verlaten.
Persoonlijk zou ik de voorkeur hebben gegeven aan een rechte lijn van het hart van de spuisluis naar
de huidige dallijn van het zeegat ten oosten van Schiermonnikoog. De onredelijk ver vooruitgescho-
ven zuidoostelijke punt van de in 1961 vastgestelde gemeentegrens van Schiermonnikoog zou dan
moeten worden teruggelegd in noordwestelijke richting.
1) Rechts geleerd Magazijn Themis 1955, blz244-246.
24
KB 21
