DE NEDERLANDSE ZEEKAART (II)
dalen door rivieren en gletschers leidt tot een vormenwereld, die grotendeels uit afbraakvormen bestaat.
Vele typische kustvormen zijn veroorzaakt door de afbrekende werking van de zee.
Liter atuur
G.H. DURY
The Face of the Earth
Pelican Book A 447, London 1959.
B.G. ESCHER
Grondslagen der Algemene Geologie
Wereldbibliotheek, Amsterdam 1958.
F.J. FABER
Geologie - De bekoring van het zoeken
Amsterdam 1967.
J. Schokkenkamp
(Vervolg van blz. 11 in Kaartbulletin no. 21 1969)
V.5.f. Opneming; verzamelen van gegevens.
Het hydrografisch terreinwerk bestaat in Nederland hoofdzakelijk uit contrSle van de zeegaten en vaarwa-
ters, welke door de aard van de bodem - zand en modder - en onder invloed van de getijstromen zieh voort-
durend wijzigen. Ook de Dienst van het Loodswezen, de Rijkswaterstaat en de Dienst der Zuiderzeewerken
voeren vele plaatselijke opnemingen uit. Tussen deze vier diensten vindt een voortdurende uitwisseling van
de verkregen gegevens plaats.
Is besloten een bepaald zeegebied in kaart te brengen, of de bestaande kaart te herzien, dan worden alle
gegevens omtrent dat gebied, ook oude manuscripten, op de Afdeling Hydrografie verzameld. Met eventu-
eel ontvangen wensen van scheepvaartmaatschappijen en bijzondere wensen in verband met het karteren
zelf, dienen deze gegevens voor de Chef Hydrografie als basis voor de door hem samen te stellen instruc-
tie, welke aan de opnemer ter hand wordt gesteld.
Het doel van alle hydrografische opnemingen is de veiligheid der navigatie te verhogen en de uitvoering
ervan zoveel mogelijk te steunen en te vereenvoudigen.
7)
Het vervaardigen van een zeekaart behoort nog niet tot het werkterrein van de geodeet of landmeter het
verlangt een bijzondere opleiding, zowel voor de opnemer als voor de kartograafBeide opleidingen en
bovendien die van de kaarttekenaar geschieden binnen de Dienst.
Het verzamelen van het materiaal om een zeekaart te kunnen vervaardigen kunnen we vergelijken met het
Q\
werk van een topograaf. Zeer in het kort volgt hier een beschrijving van de betreffende werkzaamheden
Het komt neer op het bepalen van de X-, Y- en Z-coördinaat van bepaalde punten om dieptelijnen te kunnen
trekken; dit werk noemt men het lodingwerk Het bepalen van de X- en Y-coördinaat geschiedt met be-
hulp van een speciaal voor dat doel geconstrueerd instrument, de lodingsextant; buiten zieht van de kust
na 1945 door electronische plaatsbepaling, bijv. decca. (4). De Z-coördinaat verkrijgt men met behulp van
het echolood. (zieV.5.d.).
Gaarne betuig ik ook hier mijn erkentelijkheid jegens de heer H. Rombach van de Afdeling Hydrografie
van het Ministerie van Defensie (Marine) voor zijn hulp en advies, welke van grote waarde waren bij het
schrijven van het artikel over de Nederlandse zeekaart. Het spreekt vanzelf, dat ik de verantwoordelijk-
heid voor de inhoud van het opstel draag. Sch.
KB 22
19
