wees dat er op de engelse topografische kaarten grote fouten stonden en dit leidde tot de oprichting van de
"Ordnance Survey" in 1791.
Het sucoes van de britse "Ordnance Survey" inspireerde de Verenigde Staten tot de oprichting van de "Coast
Survey" in 1807. (Momenteel de U.S. Coast and Geodetic Survey)
In 1677 werd de eerste kaart in de Nieuwe Wereld gedrukt, het was "A Map of New-England". De eerste
kaart van de V.S.die geheel door burgers gemaakt werd, was een produkt van Abel Buell in 1789, het jaar
waarin de grondwet van de V.S. geratificeerd werd. Vroegere kaarten van de koloniön zijn door bijdragen
van handelaren en onderzoekers ontstaan, omdat de bossen voor de toepassing van de nieuwe triangulatie -
methode te dicht waren.
Vanaf de tijd van de overname van het Louisiana-gebied, tot aan het einde van de 19e-eeuw, ging er nauwe-
lijks een jaar voorbij dat er niet minstens den militaire veldverkenning plaats vond. Omdat het gebied ech
ter zo enorm uitgestrekt was en de rapporten meestal aangaven dat het onbewoond was, waren er ook geen
serieuze overwegingen om een topografisch overzicht van het geheel te vervaardigen. De verantwoordelijk-
heid voor een systematische kartering van de Verenigde Staten werd van het ene regeringsprogramma door-
geschoven naar het volgende. Zelfs nu moeten er nog grote gebieden aangepakt worden.
De ontwikkeling van de fotogrammetrie bracht een doorbraak, die een grote bijdrage leverde om de karte
ring van grote gebieden economisch mogelijk te maken. De opkomst van het vliegtuig bracht een overeen-
komstige ontwikkeling in de luchtfotogrammetrie, zowel wat betreft de opname als het karteren. De opkomst
van de luchtfotogrammetrie lag voor de Verenigde Staten in de tijd tussen de twee wereldoorlogen. Het in
kaart brengen van het gehele stroomgebied van de rivier de Tennessee door de "Geological Survey" en de
"Tennessee Valley Authority" was de eerste toepassing voor een groter gebied (40000 Vierkante mijlen).
Tijdens de tweede wereldoorlog maakten alle strijdende landen een "nuttig" gebruik van luchtfotogramme
trie om de voor een oorlogvoering benodigde grote aantallen nieuwe kaarten te vervaardigen.
Voör de invasie in Frankrijk werden de goed bijgehouden 19e eeuwse "schrapjeskaarten" gebruikt als lei-
draad voor de fotogrammetrische karte ring met gegevens over bodemgebruik, die voor de handelingen van
een modern leger nodig zijn.
Na de oorlog werd het reusachtig opgebouwde fotogrammetrische apparaat gebruikt voor vredesdoeleinden.
Momenteel is de fotogrammetrie niet meer weg te denken als basisprocedure voor alle kaartsoorten, vanaf
de uiterst gedetailleerde kaarten van Steden en hun uitbreidingen tot de kleinschalige gegeneraliseerde over-
zichtskaarten. Met behulp van luchtfotogrammetrie worden de geschikste tracees bepaald voor nieuwe hoofd-
wegen, hoogspanningsleidingen en pijpleidingen. In feite worden er momenteel maar weinig basiskaarten ge
maakt zonder toepassing van de luchtfotogrammetrie. De ruimtevaarders waren, op hun recente uitstapjes
naar de maan, reeds bekend met hetgeen aan de achterzijde van de maan verborgen is, omdat eerdere ruim-
teschepen tijdens hun omwentelingen om de maan fotogrammetrische verkenningen uitvoerden.
De verovering van de ruimte heeft de geödeten in staat gesteld om de wäre grootte en vorm van de aarde te
bepalen. Satelieten met een geodetisch programma zijn ook voor het maken van geodetische meetketens tus
sen de werelddelen gebruikt. Naast deze voordelen heeft de ruimtetechniek voor de kartograaf ook nieuwe
vragen opgeworpen. Wat voor informatie zal de ruimtevaarder nodig hebben en hoe kan dit uitgewerkt wor
den? Ten behoeve van ieder nieuw ruimteavontuur wordt een hele serie nieuwe kaarten gemaakt. Zo werden
er bijvoorbeeld, voordat de Apollo 8 gelanceerd werd, 108 verschillende kaarten gemaakt om tijdens de
ruimtereis aan alle mogelijke wensen te kunnen voldoen. Kaarten van de mogelijke landingsplaatsen op de
maan zijn op de schaal 1 25000 en 1 100000 gemaakt.
Sommige momenteel in gebruik zijnde fotogrammetrische instrumenten kunnen automatisch lijnen tekenen.
Ook zijn deze apparaten in staat om de gegevens op een magnetische band over te brengen en deze gegevens
KB 25
19
