WERKGROEP HISTORISCHE KARTOGRAFIE
Op 29 Oktober 1970 vergaderde de werkgroep in Utrecht in het Transitorium van de R.U. met als gastheer
prof. Koeman en heer van 't Hoff als voorzitter.
Nadat de voorzitter de vergadering geopend had met woorden van welkom, in het bijzonder tot mevr. Don-
kersloot-de Vrij en de heer Onderwater, vroeg prof. Koeman het woord. De vergadering ging akkoord met
het voorstel om de heer B. van 't Hoff tot ere-voorzitter te benoemen. De heer van 't Hoff nam het voorstel
dankbaar aan en Steide de vergadering voor een nieuwe voorzitter en secretaris te benoemen. Zijn voorstel
om prof. Koeman tot voorzitter en mevr. Donkersloot tot secretaresse te benoemen werd direkt door de
vergadering overgenomen en het nieuw benoemde bestuur werd bij akklamatie geihstalleerd.
Mevr.drs. Y.M. Donkersloot-de Vrij hield daarna een inleiding over de inventarisatie en de analyse van de
topografische kaarten van voör 1750, een onderzoek dat zij onder leiding van prof. Koeman en met steun van
Z.W.O. begonnen is.
De eerste vraag die wordt gesteld is: Wat is een topografische kaart? Kan men als criterium stellen: Kaar
ten met een schaal groter dan 1 50. 000? Dat betekent dat vele oude kaarten, die wel degelijk vrij gedetail-
leerde topografische gegevens bevatten, buiten de inventarisatie zouden Valien (zoals bijv. de van Deventer-
kaarten van de nederlandse provincies, schaal ca. 1 180.000).
Mevr. Donkersloot hoopt op de medewerking van de archieven en bibliotheken, die oude kaarten in hun bezit
hebben, welke nog niet beschreven zijn, zodat een zo volledig mogelijke inventarisatie kan worden gemaakt
(karto-bibliografie) van de Nederlandse topografische kaarten van vöör 1750.
Als tweede voordracht stond op de agenda: de ontstaansgeschiedenis van de Krayenhoff-kaart.
De heer M. Onderwater die naast zijn studie aan de Economische Hogeschool als hobby de ontstaansgeschie
denis van de Krayenhoffkaart ter hand heeft genomen, wist heel boeiend het verloop van de publikatie van de
verschillende bladen der kaart te schetsen, met enkele voorbeelden van de kaartbladen als levend bewijs.
De opdracht tot het maken van de kaart werd in 1798 gegeven, maar door de Franse bezetting duurde het
tot 1806 voorlhet eerste blad met Zeeland verscheen.
In 1823 kwam pas de eerste komplete editie gereed en het duurde tot 1829 dat een nieuwe verbeterde en ver-
meerderde editie uitkwam.
Als laatste punten op de agenda stonden: Mededelingen over thans in Nederland onderhanden zijnde histori-
sch-kartografische onderzoekingen en rondvraag. De vraag werd gesteld of het niet wenselijk is om de mi-
nuutplans van de kadasterarchieven over te brengen naar de Rijksarchieven, opdat er een beter onderzoek
kan plaats vinden naar historische gegevens, vooral bij vernieuwing of verandering van oude stadskernen.
N.a.v. de Krayenhoffkaart werd opgemerkt dat bij vergelijking van de verschillende bladedities de stand van
de wegen en kanalen was bijgewerkt. Is er een publikatie over de Rijkswegen bekend, waarin de stand van
zaken wordt weergegeven in de verschillende eeuwen? Bestaat er een historische behandeling van de wegen
tot op heden? Prof. Koeman besloot het gesprek met de vraag of iemand onder de aanwezigen bekend was
met het feit dat in de Biblioteca Angelica te Rome een kollektie manuskript-zeekaarten van Van Keulen was
gesignaleerd en door Wieder in T.A.G. van 1923 beschreven (blz. 397, 405). Het bleek dat de kaarten on-
vindbaar waren toen Prof. Koeman ernaar vroeg tijdens zijn bezoek aan deze bibliotheek. Wanneer iemand
op de hoogte mocht zijn van deze kaarten en daarover inlichtingen kan verschaffen, wordt hij verzocht kon-
takt op te nemen met prof. Koeman,
Na sluiting van de vergadering werd de tentoonstelling "400 jaar atlas" bezichtigd. In de maanden Oktober
en november trok deze tentoonstelling ongeveer 3000 bezoekers.
M. v.A.
KAART EN KLEUR
Ter gelegenheid van het zesde vijf jarenfeest van het Landmeetkundig Gezelschap "Snellius" werd van 23
nov. tot 4 dec. 1970 in het Aulagebouw van de Technische Hogeschool te Delft de expositie "Kaart en Kleur"
gehouden. Het was van de lustrumkommissie van dit "gezel"-schap een goede greep om deze uitgelezen kol
lektie nog eens onder onze aandacht te brengen. "Kaart en Kleur" was eerder te zien tijdens het internatio-
naal kartografisch kongres van 1967 in Amsterdam.
KARTOGRA FIE IS OOK EEN KUNST
Onder deze titel hield F.W. Michels, kartograaf te Amsterdam, op 17 nov. 1970 een lezing in het Stedelijk
Museum te Zutphen. De lezing diende als opening van de tentoonstelling "Kartografie - een kunst"
De tentoonstelling bestond uit twee gedeelten- een beknopte inleiding tot het terrein der kartografie en een
algemeen gedeelte waarin o.a. werkstukken van Michels geöxposeerd werden.
Deze indeling was gekozen om enigermate tegemoet te komen aan de wens van de bezoekers om zieh een
beetje te kunnen orihnteren in het ver van het dageiijks leven gelegen wereldje van de kartografie.
In het inleidende gedeelte werd aan de hand van een verzameling boekwerken, atlassen, kaarten en kaartre-
produkties een overzicht gegeven van de ontwikkelingsgeschiedenis van het kaartenmakersbedrijfTevens
was er na te gaan, in welke mate de kartografie van verleden tot heden een "kunst" heeft mögen heten.
LEDENLIJST
Wegens plaatsgebrek moest de zevende aanvulling op de opgave in Kaartbulletin 18 komen te vervallen. In
het volgende nummer zult U alle mutaties van het ledenbestand weer kunnen aantreffen.
KB 25
5
