Deze laatste lijken erg op zwarte beekeerdgronden, zij hebben namelijk een donkere bovengrond op een
licht gekleurde zandondergrond, maar de hydromorfe kenmerken zijn verschillend. In de plaats van duide-
lijke roestvlekken die tot aan de diepste grondwaterstanden ononderbroken voorkomen, treft men in de
gooreerdgronden roestvlekken aan die over meer dan 35 cm zijn onderbroken. Vaak is een bruine humeuze
stof, in dit geval vermoedelijk uit het veen, in de ondergrond gei'nfiltreerd, waardoor roestvlekken sterk
zijn aangetast en soms geheel zijn verdwenen.
Dat de veenlaag zeker enige meters dik is geweest, valt af te leiden uit de aanwezigheid van veen boven op
enige dekzandruggen in de omgeving van de Klomp. Het is bewaard gebleven doordat er een cultuurdek op
is aangebracht (Pape, 1963)
Längs de weg staat het vroegere kantoor van de Veenendaalse Waterleiding. In de vijver ervoor stroomt
onophoudelijk vers water, afkomstig van een diepte van ca. 30 m van onder het keileem. Het grondwater
in de Veluwe en in de Utrechtse Heuvelrug staat hoger dan het maaiveld in de Gelderse Vallei. Indien men
nu de ondoorlatende keileemlaag in de ondergrond van de Vallei doorboort, stijgt het water boven het maai
veld uit en blijft winter en zomer doorstromen.
Direct na het viaduct over Rijksweg 12, staat de boerderij Pakhuis. Daar bevindt zieh de vroegere haven
van Ede. In het Pakhuis werden de goederen overgeslagen die met schepen vanaf Amersfoort over de Eem
en door de griften werden aangevoerd toen er nog volop veen voorhanden was en het grondwater dus ook
veel hoger stond. Het Pakhuis ligt aan het einde van de rüg van Maanen, een dekzandrug met zeer oude
bewoning en met enkeerdgronden en oude boerderijen. De bewoners van deze oude buurt hadden rechten in
de Sysselt, even ten zuiden van het terrein waar de bewoners van Veldhuizen rechten hadden. Talloos zijn
de twisten geweest tussen de bewoners van Maanen en Veldhuizen over al dan niet vermeende rechten.
Bij de doorsteek door de rüg in de richting van de Rietkampen, het Maanderbroek in, blijkt eerst goed hoe
hoog en betrekkelijk smal deze dekzandrug is. In het läge terrein liggen overwegend zwarte beekeerd
gronden. Op iets hogere gedeelten komen laarpodzolgronden voor. Het cultuurdekje ontstond bij gebruik
als bouwland, door bemesting met potstalmest.
Hierna komen we op de Mansholtlaan en rijden in de richting van Wageningen, de weg waarop de excursie
is begonnen.
4Literatuur
Bakker, H. de, enj. Schelling 1966
Domhof, J. 1953
Edel man, C.H. 1950
Edelman, C.H. 1954
Edelman, C.H., und GCMaarleveld 1958
Es, W.A. van 1969
Favejee, J.Ch. 1950
Hammen, T. van der 1951
Systeem van bodemclassificatie voor Nederland:
De hogere niveaus. Centrum voor Landbouwpubli-
katies en Landbouwdocumentatie, Wageningen.
Strooiselwinning voor potstallen in verband met de
profielopbouw van heide- en bouwlandgronden.
Boor en Spade VI, 192-203.
Inleiding tot de bodemkunde van Nederland. Noord-
Hollandsche Uitg. MijAmsterdam.
Over de plaatsnamen met het bestanddeel 'woud'
en hun betrekking tot de bodemgesteldheid. Boor
en Spade VTI, 197-216.
Pleistozän-geologische Ergebnisse der Boden-
kartierung in den Niederlanden. Geol. Jb. Band
73, 639-684.
Archeologisch Nieuws 68, 36.
Over het voorkomen van ijzeroxyden in de bodem.
Tijdschr. Kon. Ned. Aardr. Gen. 67, 684.
Late-glacial flora and periglacial phenomena in
the Netherlands. Diss. Leiden.
26
KB27
