van de kartografische expressie van de thematische kaarten, waarbij dan weer een beperkte keuze ge-
maakt diende te worden uit de grote hoeveelheid materiaal.
Algemeen
Het werken zonder kaders verdient zonder meer instemming, vanwege de ruimtebesparing, de schaal-
winst en de hierdoor ontstane prettig aandoende lay-out. Het is te loven dat de makers niet zijn bezweken
voor de verleiding om dit principe overal konsekwent door te voeren, maar daar waar het wegtaten van
een kader minder wenselijk was dit inzicht hebben taten prevaleren.
Minder fraaie oplossingen werden gekozen waar het de plaats van sommige legenda's betreft. Hier zou in
vele gevallen een uitsparing in het kaartbeeld veel duidelijker zijn geweest (pag. 45 krt. A; pag. 84, 85;
88, 89; 121; etc.), temeer daar voor de legendateksten steeds corps 4 is gebruikt. Hier ligt juist de grens
der leesbaarheid, maar dan moet de ondergrond wel rüstig en liefst egaal zijn. De lelijke witte randen om
de legendablokjes zouden dan tevens kunnen worden vermeden. Als hinderlijk heb ik ondervonden dat de
(sub-)titels van alle kaarten in de atlas uit een te kleine en/of te magere letter zijn gezet. Vooral wanneer
een ruim aantal kaartjes op fefen blad voorkomt is niet in körte tijd te zien over welke onderwerpen de
kaartjes handelen (pag. 24-25; 40; 88-89, e. a.).
In de atlas, vooral in het thematische deel, wordt een zeer dünne draadletter gebruikt (merendeels voor
plaatsnamen, maar ook voor andere rubrieken) welke m. i. niet voor kaartwerk is geschikt. Zolang de
letter op een egale ondergrond Staat is ze goed te lezen, maar zodra een grijze of blauwe lijn onder de
naam Staat wordt de letter volledig weggedrukt. Hoewel voorbeelden in de gehele atlas zijn te vinden geef
ik er toch een paar: blz. 43A Clermont-Ferrand, 43B Lyon, 43C Marseille, 95B Mekka, Tasjkent,
95C Karachi, Calcutta, 97B Choelavallei etc.
Bij het doorbladeren van de atlas heb ik te hooi en te gras wat kanttekeningen gemaakt:
V oorwoord
Geeft uitvoerige informatie over de tot stand gekomen veranderingen en verdere achtergrondinformatie.
Een in goed nederlands geschreven, prettig leesbaar en daardoor net niet te lang uitgevallen verhaal uit
de atlas-keuken.
blz.. 6 Schaalverkleining en Generalisatie (6 kaartjes)
De schaalaanduidingen (zeer belangrijk op dit blad!) zijn moeilijk te vinden en siecht leesbaar, doordat
ze niet zijn vrijgemaakt van het kaartbeeld.
Een van de bouwblokken tegenover het Centraal Station vertoont op krt B (1 25. 000) een grotere gedetail-
leerdheid dan hetzelfde blok in krt A (1 10. 000). In krt C (1 100. 000) Staat onder de Jaarbeurs een
bouwblok dat in krt B (1 25. 000) geheel ontbreekt. Dergelijke foutjes mögen juist in generalisatievoor-
beelden niet voorkomen.
In kaartje F is een ongelukkige vergissing begaan. In plaats van te tonen hoe Utrecht op de schaal
1 15. 000. 000 wordt weggegeneraliseerd, zijn hier Amsterdam en Rotterdam weggelaten ten behoeve van
het minder belangrijke Utrecht. Op blz. 86 (zelfde schaal) is het wel goed en komt Utrecht inderdaad niet
voor.
blz. 7 Klimaat (6 kaartjes)
Met een eenvoudig symbool zou het mogelijk zijn geweest de spreiding van de meetstations op te nemen,
waardoor enig inzicht zou zijn verkregen in de mate van exactheid van de isolijnen. De meeste thematische
8
KB 29