KAARTEN VOOR HET LUCHTVAARTTOERISME
Bakker, H. de en J Schelling, 1966. Systeem voor bodemclassificatie voor Nederland. De
hogere niveaus. Wageningen.
Schelling, J., H. de Bakker en G.G.L. Steur, 1969. Indeling van Nederlandse gronden.
2e druk. Wageningen.
drs. F. J. Ormeling
(Dit artikel werd eerder gepubliceerd in: Allgemeine Vermessungs-Nachrichten,mei 1971, 78e jrg. nr. 5,
waarvan de redaktie ons toestemming tot publikatie verleende.
Luchtvaartmaatschappijen zijn in sterke concurrentie met elkaar gewikkeld, wat onder meer blijkt uit de
grote mate waarin ze gebruik maken van reklame. Visuele reklame maakt graag gebruik van onorthodoxe
grafische technieken om op te vallen, en het ligt voor de hand, dat de luchtvaartmaatschappij en op een spe-
ciaal terrein van de grafiek, de kartografie, ook hun best zullen doen om met pakkende, ongebruikelijke
manieren van weergave te komen. Zou dit inderdaad het geval zijn, dan kunnen de kaarten die de luchtvaart-
maatschappijen voor hun passagiers op verschillende routes laten drukken, nieuwe impulsen vormen voor
de kartografie als geheel.
Van deze gedachte uitgaand, is de Kartografische Afdeling van het Geografisch Instituut van de Rijksuniver-
siteit in Utrecht onder leiding van Professor Koeman in 1969 begonnen een collectie samen te stellen van
deze kaarten voor het luchtvaarttoerisme; route Charts, route maps, air maps, flight planners, flight
guides en air atlasses, en hoe ze verder ook maar mögen heten. Van de Rijksluchtvaartdienst in Den Haag/
Scheveningen werd vemomen, dat de adressen van alle luchtvaarmaatschappijen ter wereld opgenomen wa
ren in een recent nummer van het tijdschrift Flight International De 300 maatschappijen die hierin wa
ren genoemd werden echter niet alle aangeschreven; kleine maatschappijen zullen in het algemeen de kos
ten van het laten drukken van kaarten voor de passagiers minder goed op kunnen brengen; uit de 300 maat
schappijen werden eerst die bedrijven geselecteerd die meer dan 100 werknemers in dienst hadden; dat
waren er 162; 42 maatschappijen die alleen in een beperkt gebied vlogen vielen hier ook nog af. De 120
overgebleven maatschappijen zijn allen aangeschreven met het verzoek voorbeelden te sturen van de kaar
ten die ze voor hun passagiers laten vervaardigen. Op dit verzoek kwamen er 66 reacties binnen, een
respons van 55%. Alleen van de volgende grote luchtvaartmaatschappij en kregen we geen reacties: Aeroflot,
Air India, Qantas, Swissair en TWA. Het materiaal dat we ontvingen moet een vrij goede doorsnede zijn
van wat er op dit gebied geproduceerd wordt, en moet het trekken van konklusies toe kunnen laten.
Er dient nu eerst afgebakend te worden, wat we onder luchtvaarttoerisme zullen verstaan. Om duidelijk te
maken, waar het om gaat, eerst een indeling van de produkten van de lue htvaart kartografie.
Meine geeft een indeling in:
1) Luchtvaartbeveiligingskaarten
2) Luchtvaartnavigatiekaarten
3) Op statistieken over de luchtvaart gebaseerde kaarten
4) Luchtvaarttoerisme-kaarten
Flight International, 10 april 1969, artikel 'World Airline Survey'.
K. H. Meine - Luftfahrt-Kartographie und Weltraum-Kartographie - Parallelen und Gegensätze. Allge
meine-Vermessungsnachrichten vol. 73, Heft 2, 1966, p. 41-52
KB 29
19
