Wij zouden de reeks van zwaarmetaallozingen, uitgevoerd door de grafische industrie, met vele voorbeelden
kunnen voortzetten. Gezien de in de grafische industrie veel voorkomende fotografische afdeiingen zal het
uit deze afdeiingen vrijkomende zware metaal zilver nog worden behandeld.
In de fixeerbaden van deze foto-afdelingen verzamelt zieh zilver, dat opgenomen in de lichtgevoelige emul-
sie van een fotomateriaal, niet tot belichting is gekomen en door het fixeerproces tot oplossing wordt ge
bracht
Ofschoon een deel van dit zilver door het uitslepen van zilverhoudende fixeervloeistof naar het spoelwater
en het riool geraakt en in de praktijk met gratis apparatuur van zilververzamelende firma's uit het spoelwa
ter is terug te Winnen, verzamelt de grootste hoeveelheid zieh in de verlopen fixeeroplossing.
Het gedrag van de zware metalen onder diverse
pH-waarden van het afvalwater
Het ontgiftingsproces om zware metalen uit bedrijfsafvalwater te verwijderen berust op het omzetten van de
in oplossing zijnde metalen in chemische verbindingen, die in het water onoplosbaar zijn. Door affilteren,
eventueel voorbezinken, kan het zware metaal, d.w.z. de onoplosbare chemische verbinding van het metaal,
uit het afvalwater verwijderd worden en zieh als een vaste, vochtige filterkoek manifesteren.
Of het zware metaal al of niet oplosbaar is, er van uitgaande dat het niet in een oplosbare complexe che
mische verbinding in het afvalwater voorkomt, is afhankelijk van de pH-waarde van het afvalwater en is voor
ieder metaal zeer speeifiek.
Wanneer wij bedrijfsafvalwater van de grafische industrie, waarin gewoonlijk alleen de zware metalen ijzer,
chroom, zink, koper en nikkel voorkomen, op een pH-waarde 9 brengen door natronloogtoevoeging, dan zul-
len zij in voldoende mate in onoplosbare vorm worden gebracht. Het troebel geworden water gaan wij nu over
een filterpers filtreren en zo verkrijgen we een helder, ontgift afvalwater. Het in water onoplosbare reactie-
produkt, de filterkoek, bestaat uit een vlokkige stof, die de chemicus metaalhydroxyde noemt, dus ijzerhy-
droxyde, koperhydroxyde enz. enz.
Het is begrijpelijk dat men deze Stoffen niet zonder meer in het milieu, in de vrije atmosfeer en in het vrije
veld mag deponeren, laat staan in zee störten.
Wanneer op deze stof namelijk regenwater zou vallen met een pH-waarde van 6, 0 dan zou er metaalhydroxy
de in oplossing gaan, d.w.z. zware metalen, opgelost in ons grondwater terechtkomen en daardoor onze
grondwatervoorziening in gevaar komen
Uit een en ander blijkt, dat de pH-waarde in de natuur een zeer belangrijke waarde is
Heiaas moet geconstateerd worden, dat velen die zieh met de verwerking van chemische afvalstoffen be-
moeien al te licht over deze zaken heen stappen, hetzij door gebrek aan inzicht, te weinig sociaal milieuhy
gienisch gevoel of doordat men zieh te veel laat leiden door economische motieven, ook al is dat onveilig in
milieuhygienisch opzicht.
Het probleem van het bedrijfsafvalwater van de grafische industrie is zelfs nog iets gecompliceerder dan
boven is omschreven. In deze industrie wordt namelijk nog een bijzondere chroomsoort toegepast, die,
eenmaal terechtgekomen in het bedrijfsafvalwater, nog een voorbehandeling vraagt, alvorens op een pH-
waarde van 9, 0 gekoerst wordt.
Het chroom van de chroombaden van de galvano-afdeiingen komt voor als chroomzuur, dat van de kopieer-
laag in de kopieafdelingen van de fotolitho-industrie uit de toegepaste ammoniumbichromaat en dat van de
sensibilisatiebaden van kaliumbichromaatDe chemicus noemt dit zeswaardig chroom.
Als wij dus het chroom, dat in het afvalwater van de grafische industrie voorkomt willen verwijderen, dan
moeten wij het water eerst een voorbehandeling gevenAllereerst wordt de pH-waarde daartoe op 2 3 ge-
12
KB 32
