zee der eerste klasse A.A. Buyskes (nauwkeurig verricht door driehoeksmeting en peiling) luidde een nieuw
tijdperk In voor de Nederlandse hydrografie. Na Buyskes werden de waarnemingen van bekwame zeeofficie-
ren en loodsen regelmatig in kaart gebracht.
In navolging van de in Engeland, Frankrijk en Spanje opgerichte hydrografische diensten, kwam men in Ne-
derland in 1787 tot de instelling van de "Commissie tot de Zaaken, het bepalen der lengte op zee en de ver-
betering der zeekaarten betreffende". Dit betreff dus niet de oprichting van een bureau, doch slechts van
een commissie. De vervaardiging van zeekaarten, tot dan een zaak van particulier initiatief, werd met de
instelling van deze commissie voortaan gezien als een staatzorg.
In 1860 werd te Batavia een "Bureau Hydrografie" opgericht van het Departement van Marine aldaar. In Ne-
derland werd in 1850 de eerder genoemde commissie opgeheven en werd kort hierna een "Hydrograaf der
Nederlandse zeegaten" benoemd. In 1857 werd luitenant ter zee der eerste klasse A.R. Blommendal benoemd
tot Hydrograaf en in 1860 kreeg hij de titel van "Chef der Hydrografie van de Nederlandse zeegaten". Pas op
8 juli 1874 werd het Bureau Hydrografie officieel de 5e Afdeling van het Departement van Marine, o.l.v. de
Chef der Hydrografie.
In de loop der 20-ste eeuw bracht de Hydrografische Afdeling zowel het Nederlandse als het Oost- en West-
Indische zeegebied steeds nauwkeuriger in kaart, terwijl assistentie werd verleend bij een steeds groeiende
reeks van zuiver wetenschappelijke waarnemingen op de wereldzeeen.
Tak en
De Hydrografische Dienst heeft momenteel een aantal taken die als volgt kunnen worden samengevat:
A. Civiele taken:
verrichten van hydrografische opnemingen en revisie-opnemingen in wateren boven het Nederlandse Con-
tinentale Plat en in de Rijksdelen overzee.
verwerking van hydrografische gegevens tot zeekaarten en bijbehorende publicaties.
het uitgeven van de Berichten aan Zeevarenden.
verzamelen, catalogiseren, bijhouden en waar nodig publiceren van gespecialiseerde hydrografische infor-
matie, b.v. wrakken, diepzeelodingen, getijden, strömen, enz.
assistentie bij maritiem wetenschappelijk onderzoek.
B. Militaire taken:
operationele opnemingen.
onderzoek t.b.v. mijnengebruik en onderzeebootbestrijding.
samenstelling en uitgeven van operationele plotkaarten.
begeleiding van de meteodienst der Koninklijke Marine.
verstrekken en bijhouden van het nautisch pakket van de marine-vloot.
De zeekaarten
Het gedeelte van de dienst, dat zijn werkzaamheden "op het droge" verricht, is gevestigd in een gebouw aan
de Badhuisweg in Den Haag, bij de badplaats Scheveningen. Het verwerken van de gegevens die door de op-
nemingsvaartuigen worden verzameld, is daar een van de belangrijke werkzaamheden.
Naast de visuele hulpmiddelen als tonnen, boeien en lichttorens die de veilige scheepvaartroutes aangeven en
waarschuwen voor eventuele gevaren onder de zeespiegel, heeft de zeeman ook betrouwbare kaarten nodig.
Zonder die zeekaarten loopt hij de kans te dicht bij de gevaren te komen.
De zeekaart bevat de volgende elementen:
een kaartnet van meridianen en parallellen met een onderverdeling längs de kaartranden met behulp waar-
van de positie van het schip kan worden uitgepast.
KB 36
19
