heden beschikbaar heeft vanwaaruit deze grenzen kunnen wor
den gereconstrueerd, is een waarheid die tot heden door ka-
dasterlandmeters op zijn minst vrijwel nooit in praktijk wordt
gebracht. Toch meen ik, dat bij kartografische problemen in de
onder ontwikkelde gebieden in het bijzonder het fotografische
beeldzelve tot het uiter ste zal dienen te worden uitgebuit„zonder
altijd tot dure bewerkingen over te gaan waarvan de noodzaak
niet a priori vp.ststaat.
Daarnaast zijn er vanzelfsprekend talrijke gevallen waann men
verplicht is voor technische doeleinden uit de luchtfoto's kaar-
ten te construeren, d.w. z„ getekende kaarten. Dit is een ar-
beidsveld waarop ik in vrijwel alle bezochte landen een buiten-
gemeen grote activiteit heb kunnen constateren. Irrigatieplan-
nen, wegenbouw en stadsuitbreiding nemen hierbij de eerste
plaats in. Ook dit alles is echter werk waarvoor de kartogra
fische handboeken weinig belangstelling tonen, en ik wil er daar-
om alleen al, hier, aan het einde van deze voordracht, niet
meer over zeggen dan dat de vraag naar deze kaarten overal zo
groot blijkt, dat het eigenlijke kartografische werk erbij in het
nauw geraakt.
Tenslotte nog een enkel woord over de reproductie. In de voor-
malige koloniale landen drijft de reproductiedienst vrijwel nog
geheel op de traditie van de vooroorlogse diensten. Een van de
weinige blijken van geslaagde activiteit van de Topografische-
Dienst in Djakarta was een product van de drukkerij, waaruit
ik concludeerde dat deze nog wel intact is. Ook in India en Pa
kistan gebruikt men de oude procddds nog met hetzelfde goede
gevolg. De moderne gravure is echter op de meeste plaatsen
nog niet verder dan het experimentele Stadium. Ik bemerkte dit
bijv. in Australie en in Pakistan. In Perzie wil men ermee be
ginnen.In Turkije wordt de gravure geheel naar bevrediging ge
bruikt; doch men kan het helaas slechts incidenteel doen; aan-
gezien deinvoer vanhet materiaal een voor dit land op hetogen-
blik t'e grote deviezenuitgave vraagt. De betreffende chef in
Pakistan denkt serieus over invoering van de gravure op glas
volgens het Zwitserse stelsel.
Overal is men bezig met de opleiding van tekenaars, hetgeen
een van de nijpende problemen is.Ook voor het werk op grotere
schalen zag ik nog heel weinig gravure. Pogingen de hoogte-
lijnenkaart direct in een emulsie te graveren, zoals dit van
oudsher in Zwitserland gebeurt, waren in een van de diensten
mislukt. Het algemene beeld is dus, dat er op dit terrein wei-
23
