375
voorkomende op kaartblad 14 west, op de drie bovengenoemde schalen gereprodu-
ceerd 3. Men kan hieruit zien dat het de bedoeling is geweest een zo eenvoudig moge-
lijk kaartbeeld voor de schaal 1 100 000 te verkrijgen. Hier is, terecht, niet getracht
om nog zoveel mogelijk in de kaart af te beeiden. Wie de volledige parcdlering wil
kennen, die raadplege daarvoor de kaart 1 25 000. We zijn van mening dat de gene-
ralisering op de kaart 1 100 000 op verantwoorde wijze is uitgevoerd, waardoor toch
het typische karakter van verschillende streken behouden is gebleven. Zo is het nog
altijd mogelijk om middeleeuwse verkavelingsvormen van de moderne te onderscheiden,
terwijl bv. ook de typische verkavelingsvorm van de veenkolonien herkenbaar is
gebleven.
Er is nu in Nederland een enigszins merkwaardige situatie ontstaan met betrekking
tot de topografische kaart 1 200 000. Hierop is nl. indertijd minder sterk gegenerali-
seerd dan thans op de kaart 1 100 000. Wie de ontstaansgeschiedenis van de kaart
1 200 000 kent en bekend is met de opvattingen in de kartografie uit de jaren om-
Streeks 1900 (sterke be'invloeding door de duitse kartografie met haar overladen kaart
beeld) begrijpt dat men de kartografen van thans geen verwijt kan maken. De merk-
waardigheid van een 'invarsie' in het normale verloop van de generalisering is dus een
gevolg van het feit dat de kaarten 1 100 000 en 1 200 000 in twee perioden gepro-
duceerd zijn, die een vijftigtal jaren uiteen liggen.
Kaartinhoud
De legenda voor het grondgebruik vermeldt:
bos, hoogopgaand hout
bos, laag hout
heide, Zand, boomgaard, drasland, riet.
In deze kaart is dus geen onderscheid gemaakt tussen bouw en weiland, waardoor
een geheel ander uiterlijk dan dat van de ons zo vertrouwde Nederlandse topografische
kaarten is ontstaan. De groene kleur wordt aanvankelijk wel gemist. Wie de bladen die
betrekking hebben op onze zand- heide- en bosgronden beziet zal een compensatie vinden
voor dit gemis in de aantrekkelijke kleuren voor deze bodembegroeiing. Dat de legenda
een signatuur voor boomgaard bevat wil niet zeggen dat de kaart bijvoorbeeld zou
kunnen dienen om er statistische gegevens aan te ontlenen. De ver doorgevoerde gene
ralisering laat slechts toe dat grotere, aaneengesloten boomgaardcomplexen voorgesteld
kunnen worden.
De legenda voor de wegen laat een nieuwe classificatie zien, die ons werkelijk uit-
stekend voorkomt. We hebben hierop een aanmerking: de onverharde wegen (land-
wegen) zijn door middel van een volgetrokken zwarte lijn aangegeven, in plaats van
met een niet ingevulde dubbele lijn. Dit komt ons onlogisch voor, omdat de niet
berijdbare dijk wel als een niet-ingevulde baan tussen de taludsignatuur is aangegeven.
Tot de kenmerken van een goede wegenkaart behoren tevens de in de legenda gegeven
Signaturen voor brugtypen. Wat de dijken betreft: slechts die, hoger dan 2.5 meter
zijn door middel van een signatuur aangegeven. Wanneer een spoorbaan opgehoogd is,
wordt zulks op de kaart ook met een taludsignatuur vermeld.
De kleuren
De keuze van de oranje kleur voor de meest voorkomende wegen is bijzonder ge-
lukkig te noemen, vooral omdat het wegenpatroon op deze schaal reeds zeer dicht
wordt. De gebruikte kleur doet denken aan de wegenkleur op de Engelse en Deense
3 Met toestemming van de directeur van de Topografische Dienst.
