JOH. VAN VEEN
DE WATERSTAATSKAART
met 1 figuur
Terwijl van 1850-1863 de eerste topografische kaart 1 50 000 het licht zag „bleek
dat zij voor de waterstaat van ons vaderland met name van het poldarland, niet datgene
gaf wat nodig is voor het ontwerpen en beoordelen van plannen voor grote werken".
Aantekeningen omtrent de geschiedenis en de inrichting der waterstaatskaart van Ne-
devland. Alg. Landsdr. 1891).
Minister Thorbecke besloot daarom in 1864 tot het doen vervaardigen van een kaart
door de ambtenaren van de Algemene Dienst van de Rijkswaterstaat, in samenwerking
met de chef van het Topografisch Bureau. Als onderdruk diende nl. de topografische
kaart die juist gereed was gekomen. De eerste bladen, Amsterdam 3 en 4 van deze
waterstaatskaart zagen in 1865 reeds het licht.
Tijdens de metingen die voor deze kaartering nodig waren, werden ook de hoogte-
liggingen der kunstwerken, terreinen en kaden bepaald. Hieruit ontstonden de Regis
ters van Hoogteverkenmerken welke eveneens door de Algemene Dienst van de Rijks
waterstaat (Meetk. Dienst) werden uitgegeven en die nog steeds worden bijgehouden.
Aan de kaarten werd van het begin af op een brede marge een 'Randschrift' ge-
voegd, waarop de voornaamste gegevens staan vermeld, administratie, beheer, concessies
e.d. inbegrepen.
De kleurige kaartenserie kwam gereed in 1891, waarna onmiddellijk een aanvang
werd gemaakt met herziening; hiermede wordt nog steeds voortgegaan. De vernieu-
wingstijd is als in het begin, ongeveer 12 25 jaar, hetgeen wegens de huidige fre-
quenties der veranderingen door velen te lang wordt geacht.
Omstreeks 1935 bleek het wenselijk de toelichting bij de kaarten uitgebreider te
maken dan de marge der kaarten toeliet. Sindsdien versehenen deze toelichtingen dan
ook in boekvorm onder de titel Provinciale Beschrijvingen, die bij de waterstaatskaarten
behoren. Tot nog toe zijn versehenen de boekjes:
Overijssel
in 1937
5
per stuk)
Zuid-Holland
1937
5
Zeeland
1938
5
Noordbrabant
1946
5
Friesland
1948
12,50
5)
Noordholland
1950
12,50
De provincies Groningen en Drente zijn in bewerking. De kaartbladen zelf kosten
f 5,per stuk.
Voor inlichtingen kan men zieh richten tot de Directie Algemene Dienst en Water-
huishouding, Koningskade 25, 's-Gravenhage.
