92
Voor de Steden van 20 000 tot 100 000 inwoners is een cirkel gekozen met een middellijn van
2,5 mm, voor dorpen en kleine stadjes tot 20 000 inwoners een van 1,6 mm. In dicht bewoonde
streken zijn plaatsen van 5000 inwoners af eveneens ingetekend, terwijl in schraal bevolkte
gebieden, waar een enkel gehucht of huizengroep een belangrijk orienteringspunt kan zijn, ook
plaatsen met minder dan 5000 inwoners zijn opgenomen. In elk geval is aangegeven de plaats,
waar in de buurt Iandingsterreinen voor sportvliegers of helicopters liggen.
Buiten de kaartlijst is, behalve de titel, de naam en het nummer van het betreffende blad
gedrukt; de beide laatste zowel linksboven als rechtsonder, waardoor bij het opvouwen van de
kaart naam en nummer toch zichtbaar zijn; verder drie ladderschalen in kilometers, zeemijlen
en Engelse mijlen met de 0-punten juist onder elkander; een staatkundig overzicht van de grenzen
met de opmerking: „Diese Karte ist keine amtliche Unterlage für den Verlauf internationaler
Grenzen"; en tenslotte een opsomming van het materiaal, dat voor het samenstellen van de
kaart is gebruikt, met een opgave van welk tijdstip de topografische gegevens dateren. Op ver-
schillende plaatsen, onder en boven, is enige malen te lezen, dat de hoogten in meters zijn
uitgedrukt.
De acht bladen vormen tezamen een prachtig geografisch modern overzicht van het gebied
der beide Duitse republieken op grote schaal, tot nu de enige officiele kaart van Duitsland,
welke geheel voltooid is.
Door het erop drukken van de luchtvaartbeveiligingsgegevens in blauwe kleur is de boven be-
schreven kaart eerst een luchtvaartkaart geworden. Evenals bij de zeekaart is zij voor een be-
paalde tijd geldig. Tot het verschijnen van een nieuwe druk, wat in de Nachrichten für Luft
fahrer wordt vermeld, moet de piloot/navigator steeds de gegevens raadplegen, welke regelmatig
verschijnen in de Luftfahrthandbücher, Karten der Funkanlagen en de zo juist genoemde Nach
richten; iets dergelijks dus als bij de zeevaart en de zeekaart. Deze opmerkingen zijn op de voor-
kant van elk blad gedrukt, benevens een afbeelding 1 100 000 van de voornaamste luchthavens
op het betreffende blad.
Op de achterkant van beide uitgaven, dus zowel op de geografisch/topografische als de aero
nautische, beide als zodanig afzonderlijk verkrijgbaar, zijn in grijs, links de aeronautische en
rechts de topografische, tekens en Symbolen met verklaring in het Duits, Engels, Frans en Spaans
afgedrukt, onder bijvoeging van de kleur, welke op de voorkant daarvoor is gebruikt. Daartussen
is geplaatst een indexkaart van het Duitse gebied zowel voor de World Aeronautical Chart ICAO
1 1 000 000 en de Europe ICAO 1 500 000, als voor de Luftfahrtkarte Aeronautical Chart
1 500 000, de onderhavige kaart. J. Schokkenkamp
Kartographische Studien. Haack-Festschrift, geredigeerd donr Hermann Lautensach en Hans-
Richard Fischer. Ergänzungsheft Nr 264 zu Petermans Geographische Mitteilungen. VEB Her
mann Haack, Gotha, 1957. 27.5 x 19 cm. 325 pp., 48 fig. en 18 kaartenbijlagen.
Deze omvangrijke gelegenheidsuitgave, bestemd voor alle vrienden van de kartografie, is ver
sehenen ter gelegenheid van de 85e verjaardag van de nestor der duitse kartografie: Hermann
Haack. Zoals vrijwel alle gelegenheidspublicaties bij jubilea kan men de inhoud rangschikken
naar de volgende groepen, die elk een soort qualificatie inhouden:
a) Beknopte artikelen, geschreven door de vooraanstaande wetenschapsbeoefenaren in binnen- en
buitenland, ter gelegenheid van de uitgave van het jubileumboek in kwestie.
b) Artikelen, gelnspireerd op het vakgebied van de gehuldigde geleerde.
c) Artikelen, soms zijdelings verband houdende met het betreffende wetenschapsgebied, maar in
overeenstemming met het karakter van de uitgave omdat ze een historisch overzicht geven van
een bepaalde nevenwetenschap.
De Kartographische Studien bevatten vele opstellen die tot de beste representanten van elk der
bovengeschetste groepen behoren. Dit althans werd ons duidelijk bij het doorlezen van enkele
van de 25 opstellen. Omdat het niet doenlijk is in een körte tijd van alle opstellen kennis te
nemen wil deze mededeling over het Haack-Festschrift niet meer dan een aankondiging zijn. Om
echter het nut van zulk een aankondiging zo groot mogelijk te laten zijn, volgt hieronder een vol-
ledige opgave van de inhoud.
Allgemeine Kartographie
Lautensach, H. Hermann Haack, geb. 29Oktober 1872.
Almagia, R. Cristofero Sorte, il primo grande cartografo1 e topografo della Repubblica di Venezia.
Louis, H. Über die Grundformen des kartographischen Ausdrucks.
Stocks, Th. Grenzprobleme zwischen Originalkartographie und geographischer Kartographie.
Bormann, W. Atlaskartographie.
Lehmann, E. Wirtschaftsatlanten.
