91
De onderhavige luchtvaartkaart is een uitvloeisel van een besluit van de Duitse Minister van
Verkeer. Deze heeft door de Bundesanstalt für Flugsicherung (Luchtverkeersveiligheidsdienst)
het Institut für Angewandte Geodäsie in Frankfurt am Main einde Maart 1955 opgedragen de ge-
noemde kaart te vervaardigen. Zij beslaat in 8 bladen het gebied van de beide duitse republieken,
van 47° N.Br. tot 55° N.Br. en van 6° O.L. tot 15° O.L.. De luchtvaartkaart b-hoort tot de
thematische kaarten en in het bijzonder tot de verkeerskaarten. Dit is zeker de reden, dat de ge-
wone leerboeken van de kartografie aan deze en dergelijke kaarten weinig of geen aandacht schen
ken. Meestal beperkt men zieh tot de voor de luchtvaartkaart noodwendige projecties en/of het
opnoemen van de verschillende soorten. Naar mijn weten zijn de luchtvaartkaart met de Geologi
sche kaart en de meteorologische kaart de enige thematische kaarten, welke aan internationale
voorschriften gebonden zijn. Wat de eerste betreft zal de noodzaak voor veilig vliegen het meeste
gewicht in de schaal gelegd hebben, gezien de moeilijkheden, welke zieh doorgaans bij dergelijke
besprekingen voordoen.
Het lijkt mij gewenst, dat op internationaal niveau laten wij ons voorlopig tot Europa
beperken de Symbolen-, kleuren- enz. kwesties voor thematische kaarten eens ernstig in Studie
worden genomen, om tenslotte tot een algemeen te aanvaarden systeem te komen. Als men ver
schillende atlassen doorbladert, dan merkt men dat iedere bewerker niet alleen zijn eigen systeem
volgt, maar wat erger is, dat in eenzelfde atlas voor de aanduiding van een bepaald gegeven op
verschillende bladen dikwijls verschillende Symbolen worden gebruikt. Een prachtig studieonder-
werp voor een groepje leden van de in het vorig jaar opgerichte Kartografische Sectie.
Keren wij terug tot ons eigenlijk onderwerp. De kaart is getekend in de conforme kegelprojectie
met twee equidistante parallellen. In afwijking van wat voor de 1 500 000 ICAO kaart voor de
Europese staten als geheel is aangenomen zijn als gevolg van de ligging van het gebied, dat de
kaart bestrijkt n.l. liggende tussen 47° en 55° N.Br. en bovendien in verband met een gunstige
bladindeling, voor de kaart de parallellen van 44° en 48° en die van 50 en 54 voor de
equidistante afbeelding gekozen, inplaats van die van 43° en 47° respectievelijk 49° en 53°. Door
de gekozen bladindeling komen de grote duitse luchthavens voor het grootste deel elk op slechts
een blad voor. De bladindeling houdt wel verband met die van de 1 1 000 000 kaart, maar is
niet dezelfde, zie boven, zodat 4 bladen van de kaart niet een blad van de World Aeronautical
Chart 1 1 000 000 dekken, maar t.o.v. het laatste blad over 1° zijn verschoven.
De acht kaartbladen dragen de volgende namen en nummers:
Stuttgart (NO 47/6) München (NO 47/10)
Frankfurt am Main (NO 49/6) Nürnberg (NO 49/10)
Hannover (NO 51/6) Berlin (NO 51/10)
Hamburg (NO 53/6) Stettin (NO 53/10)
NO geeft aan in welk aardekwadrant het betreffende kaartblad ligt, terwijl de gefallen, zoals
b.v. 49/6 op het blad Frankfurt am Main, de geografische coördinaten, breedee en lengte, van het
zuidwesthoekpunt van het blad geven. In westoostelijke richting overlappen de 4 linker de 4
rechter bladen met 1°. Het formaat van de kaartbladen is 90 X 64,8 cm, dat van de buitenlijst
van de eigenlijke kaart 81,8 X 50,7 cm.
De ondergrond van de kaart is een topografische, als wij dit woord nog mögen gebruiken voor
een kaart op de schaal 1 500 000. De hoogte van het terrein is weergegeven in de kleuren wit,
geel en bruin met hoogtezonelijnen van 50, 100, 200, 300, 500, 1 000, 1 500, 2 000 en 3 000 m.
De streken gelegen beneden de zeespiegel zijn door een grijze kleur aangegeven. Boven de legenda
voor de hoogtekleuren is de hoogte van het hoogste punt, dat op het betreffende blad voorkomt,
gegeven met zijn geografische coördinaten. Op de kaart is het punt zelf met het hoogtecijfer om-
geven door een zwart rechthoekje, en dit is in de omgevende kleur uitgespaard. Onder de hoogte
kleurenschaal is een grafiek geplaatst voor het omrekenen van meters in voeten en omgekeerd.
Men zou de vraag kunnen stellen of bovendien door het aanbrengen van een doezeling voor het
relief dit laatste niet duidelijker zou spreken. Over de kleuren is, waar nodig, nog een groene
kleur gedrukt voor de bosgebieden. Hierdoor heeft het groen niet overal hetzelfde effect, wat
in de kleurenschaal van de legenda ook te zien is.
De spoorwegen zijn door zwarte, de overige verkeerswegen door rode lijnen aangegeven.
Rivieren en kanalen zijn blauw gedrukt; wat de kanalen betreft, vooral in het gebied van Neder-
land en in noordwest-Duitsland, krijg ik de indruk, dat de tekening ervan meer is op te vatten
als een symbool, dus slechts als een aanwijzing, dat daar kanalen zijn, dan wel dat zij een afbeel
ding is van de werkelijkheid. De zee heeft verschillende tinten blauw, waarvan de donkerste
tint de wadden voorstelt.
De Steden met 100 000 inwoners en meer zijn aangegeven door afbeelding van de totale be-
bouwde oppervlakte inclusief de voorsteden door een gele kleur omrand door een zwart hjntje.
