H. BRAMLAGE
KAARTERING VAN NEDERLANDS NIEUW-GUINEA
met 1 jiguur bladwijzer
MAPPING OF NETHERLANDS NEW-GUINEA
This article concerns the recent land mapping of Netherlands New-Guinea. Mapping before- and
during World War II is summarized in an introduction, wherein is mentioned the article of F. J.
Ormeling, The growth of the map of Western New-Guinea (Tijdschrift van het Koninklijk Neder-
landsch Aardrijkskundig Genootschap, April 1952).
In 1953 'the Standing mapping committee for Netherlands New Guinea' was set up. The mam
part of an urgent Programme implied the making of a map Series on the scale 1 100 000, based on
existing aerial photography and cartographic material (mainly U.S. Army tri-metrogon aerial photo-
graphy; Netherlands hydrographic Charts, photo- and mapping material of N.N.G.P.M.).
The following items are dealt with very briefly: map projection, aerial photographs, production
of basic maps, interpretation, relief feature, manuscripts (astralons) for reproduction, air survey of
the missing link ('Lakesplain, Meervlakte') of the air Cover, State of mapping with progress report.
Finally some remarks are made about the boundary between Netherlands - and Australian New-
Guinea.
Gaarne voldoe ik aan een verzoek mededelingen te doen over de kaartering van Neder-
lands Nieuw-Guinea. Daar de belangstelling zieh niet beperkt tot de hedendaagse kaar
tering, zal ik in een beknopt overzicht betrekken resp. kaarteringen voör, tijdens en nä
de tweede wereldoorlog.
Het overzicht zal verre van volledig zijn. Ik moet mij in hoofdzaak beperken tot de
landkaartering. Belangrijke kaarteringen op velerlei gebied om twee voorbeelden te
noemen de hydrografische kaarten en het omvangrijke kaartmateriaal van de Nederlands
Nieuw-Guinee-Petroleum-Maatschappij worden slechts dan even vermeld wanneer de
inhoud van dit artikel daartoe aanleiding geeft.
Ten behoeve van de samenstelling van dit overzicht heb ik een dankbaar gebruik ge-
maakt van bestaande literatuur, o.a. van het artikel De groei van de kaart van Westelijk
Nieuw-Guinea. van Dr F. J. Ormeling in het Tijdschrift van het Koninklijk Neder-
landsch Aardrijkskundig Genootschap van april 1952, pp. 199-244.
Kaartering voör de tweede wereldoorlog
De eerste kaart van betekenis is de 'Schetskaart van Nieuw-Guinee (Nederlandsch
gebied)', schaal 1 1 000 000, uitgegeven in vier bladen in vier kleuren door de Neder
landsch Indische Topografische Inrichting in 1919- Deze kaart, welke is samengesteld
uit zeekaarten aangevuld met route-kaarten en terreinschetsen, werd vervaardigd als bij-
lage van het boekwerk Verslag van de M.ilitaire Exploratie 1907-1915
In 1932 werden door de Nederlandsch Indische Topografische Dienst in het systeem
van de Internationale Wereldkaart (polyconische projectie met twee standaardmeridianen,
formaat zes lengtegraden en vier breedtegradan, schaal 1 1 000 000) twee bladen uit
gegeven, te weten ''Geelvink-Baai' en 'Aroe-eilanden. Het totale gebied wordt begrensd
door de meridianen 132° en 138° O.L. en de parallellen 0° en 8° Z.B. De ontdekkings-
gegevens, verkregen sedert de uitgave van de schetskaart 1 1 000 000, werden in deze
twee bladen verwerkt.
Tegelijk met de groeiende belangstelling voor Nieuw-Guinea ontstonden kaarten op
grotere schalen. In 1936 werden door de Ned. Ind. Topografische Dienst drie schets-
bladen op schaal 1 100 000 van de oostkust van de Vogelkop samengesteld. Daarbij
K.N.A.G., LXXVI 20
