420
zuidelijk, door Belgie te verzorgen blad eensluidend te maken want hierop komt een
groot gedeelte van ons land voor verstrekken wij de modellen van het Nederlands
gebied. Als grondslag dient de 1 100 000 waarop zeer veel vereenvoudigd is. De kaart
heeft weer de bekende wegenklassifikatie, geeft alleen grote complexen bos, heide en
zand en heeft eveneens een drietalige legenda.
Nog niet genoemd is de 1 10 000, een zuiver civiele uitgave die, wat verschijning
betreff, parallel loopt met de 1 25 000. Het is een schetskaart die afgeleid is van de
basistekening en als gevolg daarvan onvertekende wegen heeft. Hiervan is weer afge
leid de 1 10 000 grondgebruikskaart. Op verzoek nl. van het Ministerie van Landbouw
werd in 1953 na diverse bespreikingen met het C.B.S. overeengekomen een bodemge-
bruikskaart 1 10 000 te vervaardigen. Hierop wordt aangegeven hoeveel van het grond-
gebied voor een bepaald doel wordt gebruikt; dit gebeurt door een daarvoor opgerichte
afdeling Planimetrie. Het per Gemeente in een 16-tal categorieen onderverdeelde grond-
gebruik wordt doorgezonden aan het C.B.S..
De oplagen van de diverse kaarten lopen zeer sterk uiteen. De civiele oplage wordt
bepaald door een gemiddeld jaarverbruik en dat ligt voor de verschillende streken van
ons land, in verband met de verspreiding der vacantiecentra, nogal ver uiteen.
De bronnen die bij de vervaardiging der kaarten gebruikt worden zijn o.a. waterstaats-
kaarten, zeekaarten, zonodig rivierkaarten en alle gegevens die door Rijks-, Provinciale
en Gemeentelijke Diensten, waterschappen, particuliere instellingen enz. beschikbaar
worden gesteld.
Van de topografische kaarten worden afgeleid o.a. de geologische kaarten 1 50 000
en 1 200 000, de vroeger versehenen historisch-statistische kaart 1 100 000, een kaart
waarop door het Historisch Genootschap was aangedrongen om de verschillende histo
rische gegevens op vast te leggen, de gemeentenkaarten 1 400 000 en 1 600 000, de
waterstaatskaarten 1 50 000 waarvoor de stafkaart als onderdruk gebruikt wordt. En
dan nog particuliere kaarten zoals bv. de Esso-kaart.
Wat de toepassingen van nieuwe materialen betreff, ook in ons bedrijf is men aan het
overschakelen op nog meer maatvaste materialen. De proeven met materialen waarop
gegraveerd kan worden wijzen wel in de richting van stabilene en de eerste kaart die
in gravure gaat verschijnen is de 1:10 000. Deze kaart meF~zIjn onvertekende wegen
leende zieh het best voor deze methode en op het ogenblik wordt geen enkele 1:10 000
meer met inkt getekend. De proeven met het graveren van de 1 25 000 waarbij dus wel
vertekend moet worden, gaan gestadig door en zijn in een gevorderd Stadium. Met ons
zwaar belaste programma is het natuurlijk niet mogelijk ineens over te schakelen op de
gravure; dit vereist toch altijd nog een opleiding van enkele maanden en gaat dus suc-
cessievelijk gebeuren.
Het tekenen van de 1 50 000 op de schaal 1 33 333, hetgeen tot nu toe geschiedde
op met Zwitsers tekenpapier beplakt aluminium, gebeurt nu op stabilene, voorlopig
nog in inkt. De reden van deze overgang op stabilene is, dat door middel van de copie
op stabilene betere gidsen verkregen worden dan volgens de oude methode via fotografie
en handpers. De door al deze veranderingen verkregen tijdwinst zal aanzienlijk blijken te
zijn. Bij de 1 10 000 en bv. de te graveren hoogtelijnenstabilenes is dit ongeveer 40
wat het met het graveren van de 1 25 000 en 1 50 000 zal worden, is nog niet te
schatten. Maar behalve de tijdwinst heeft het bovendien nog het voordeel van de strak-
kere lijntekening.
Bij de reproduetiedienst worden verder nog proeven genomen met Stripping; of dit
in ons overgecultiveerde en zeer gedetailleerde terrein met talloze kleine perceeltjes
weide, bos, Zand en water in de toekomst effect zal sorteren, dient nog te worden
afgewacht.
