421
Hiermede ben ik zo ongeveer gekomen aan het eind van mijn voordracht. Ik hoop U
in het kort enig inzicht te hebben gegeven in het kartografisch werk bij de Topogra-
fische Dienst. Ik spreek de hoop uit, dat door de thans mogelijke gedachten-uitwisseling
in deze sectie, beide partijen, zowel gebruiker als vervaardiger, voordeel van dit nauwere
contact zullen hebben en dat het werk, dat door de diverse diensten, firma's en instel-
lingen gedaan wordt, waardering mag ondervinden bij allen die een zo goed mogelijk
eindprodukt op prijs stellen.
DE DIEPTELIJNEN OP DE TOPOGRAFISCHE KAART OP SCHAAL 1 100 000
Bij de samenstelling van deze kaart is volgens de 2de opgave van aanvullingen en wijzigingen
betreffende de catalogus 1956, de nadruk gelegd op de wegen. Is deze kaart dus voornamelijk be-
doeld als wegenkaart, dan zijn dieptelijnen eigenlijk overbodig. Wij willen aannemen, dat de kaart
00k voor andere doeleinden bestemd is, welke die dieptelijnen als een noodzakelijke aanvulling
verlangen. Uit een geografisch oogpunt bezien, zijn wij dan 00k verheugd nu, op een niet al te
grote schaal over een overzicht dier lijnen voor onze vlakke knst te beschikken.
1. Een aandachtige beschouwing van het beloop van de dieptelijnen op de kaart brengt ons de
oudste tot nu bekende kaart met dergelijke lijnen in herinnering, n.l. de 'Kaart van de rivier de
Maas van IJsselmonde tot even voorbij Delfshaven, met alle ondiepten benevens een uitvoerig plan
van Rotterdam en Delfshaven', door Pierre Ancelin, 1697 V Later versehenen dergelijke rivier-
kaarten met dieptelijnen van Cruquius en Bolstra. Uit de tekening van menige dieptelijn blijkt,
dat bij de genoemde landmeters/kartografen een duidelijke voorstelling van het begrip dieptelijn
ontbrak.
Fig. 1 Fig. 2
Figuur 1 geeft het beloop van de 30 voet-dieptelijn weer, verkleind overgenomen van de foto
grafische reproduetie van een fragment van de kaart van Ancelin, bij het artikel van van Riel;
figuur 2 de verkleinde tekening van de 10 en 35 voet-dieptelijn op de kaart van Cruquius, ge-
copieerd van een fotografische reproduetie van een deel van de kaart van de Merwede door ge
noemde landmeter/kartograaf op plaat 14 in het werk van Fockema Andreae en van 't Hoff 2.
Overeenkomstige tekeningen vinden wij op de 1 100 000 kaart b.v. op blad 1, Harlingen 135
140-595 3 en op blad 6, Medemblik 135-560; zie fig. 3 en 4.
1 Riel, H. F. van, Pierre Ancelin (Tijdschr. voor Kadaster en Landmeetkunde, XL, 1924. blz.
51-63 en 133-144).
2 Fockema Andreae, S. J. en B. van 't Hoff, Geschiedenis der Kartograjie van Nederland
van den Romeinschen tijd tot het midden der 19de eeuw. 's-Gravenhage, 1947.
133/140-595 zijn de rechthoekige coördinaten van de piek in kwestie op het betreffende blad,
in de volgorde x-y.
