446
Beschrijving
Voor de beschrijving zijn proeven genomen met machinaal zetwerk (boekdruk en
Hadego) en met handgetekend schrift. Uit deze proeven bleek, dat ten aanzien van de
straatnamen handgetekend kapitaalschrift, wat leesbaarheid en aesthetisch effect betrof,
de beste resultaten boekte. Bovendien gaf deze methode een aanzienlijke kosten- en zelfs
tijdsbesparing. Voor het grotere schrifttype, zoals Streek-, wijk- en polderbenamingen,
was het voordeliger het halfvette Nobeltype van de Hadego te gebruiken. Voor de be-
naming van havens, waarvoor de vette Nobel was gedacht, moest een afwijkend type
worden gekozen, aangezien de firma welke het Hadego-zetwerk leverde, destijds nog
niet het vette Nobeltype met de Hadego kon zetten.
De beschrijving is uitgevoerd op astralon blauwcopieen van de technisch originelen.
De straatnamen zijn getekend met ingedikte 'astrafoil drawing ink' van de South Wales
Chemical Works Ltd. en met ingedikte Hausleiter 'Abdeck-Tusche'.
Voor de bijhouding is deze werkwijze de meest efficiente gebleken.
K 1 e u r e n
De gekleurde kaart 1:10 000 moest voor alle mogelijke doeleinden bruikbaar zijn.
In de eerste plaats als wandkaart. Maar ook als tafelkaart (bij besprekingen)waarop
potloodschetsen en dünne inktlijnen goed zichtbaar zouden zijn. Markeringen met
waterverf, kleurpotlood, zelfklevende kleurfolies, kleurpunaises enz. dienden duidelijk
zichtbaar erop aangebracht te kunnen worden. Om tot een aesthetisch verantwoord geheel
te komen, zijn daarom verschillende kleurontwerpen gemaakt, waaruit tenslotte een
combinatie van 8 pasteltinten is gekozen. Grijs voor contouren van bouwblokken, op-
stallen, Signaturen enz., spoorwegen en enkele benamingen. Steenrood voor de bebou-
wing. Lichtrood voor de bebouwingsoppervlakken. Donkerblauw voor sloterl, contouren
en benaming van water. Lichtblauw voor rivieren, havens, kanalen en plassen. Donker-
groen voor parken, plantsoenen en poldernamen. Lichtgroen voor polder en grasland.
Gebroken zwart voor de straatnamen.
De productiedruk zou dus in 8 drukgangen tot stand kunnen komen.
Om zeker te zijn van het kleureffect, zijn hiervoor enkele proefdrukken gemaakt in
verschillende kleurnuance's. Bij het ontwerpen van het kleurmodel is ook rekening ge-
houden met de mogelijkheid de 8 drukgangen van de productiedruk, terug te brengen tot
5, door gebruik te maken van een raster voor de lichte tinten van rood, donkerblauw en
donkergroen. Het gebruik van rastertinten verlaagt de drukkosten, maar verhoogt de
reproductiekosten en geeft geen arbeidsbesparing. Bovendien is een beter kleureffect te
bereiken met vlakke tinten dan met rasters. Door enkele proefnemingen is dan ook
gebleken, dat voor een kaart op schaal 1:10 000, vervanging van de vlakke tint door
rasters over het algemeen niet bevredigend is, en ook weinig of geen kostenbesparing
geeft. Wel is voor aanduiding van specifiek industriegebied een lijnraster van het grijs
toegepast (zelfklevende rasterfolie)
Tenslotte is de kaart uitgevoerd zoals bijgevoegde kaartfragmenten (bijlage I stads-
gebied en bijlage II landelijk gebied).
Deeltekeningen
De deeltekeningen zijn vervaardigd op astralon blauwcopieen. Voor de grijze en de
donkerblauwe kleur zijn twee zwartcopieen gebruikt van het technisch origineel. Voor
de grijze kleur is op een zwartcopie datgene weggenomen wat blauw gedrukt zal worden.
Op de andere, voor de blauwe kleur dus, datgene wat grijs gedrukt zal worden (zie
