BESPREKINGEN
448
Kaart van Amsterdam 1 10 000. Dienst der Publieke Werken-Stadsontwikkeling. Gedrukt 1959.
Deze kaart is een samenvoeging van delen van de 4 bladen, waaruit de kaart van de gemeente
Amsterdam eigenlijk bestaat. Het grootste deel van de hoofdstad is op dit ene blad weergegeven,
dat dan ook binnen het kader een formaat heeft van 95x117 cm, het papier van 100x 122 cm.
Hierdoor is dit blad meer een wand- dan een handkaart. Blijkbaar heeft deze bedoeling voorgezeten,
gezien het gebruik van 'harde' kleuren: donkerrood voor de bebouwing, donkerblauw voor de wa
teten, donkergroen voor plantsoenen en parken, donkergeel voor sportterreinen; spoorwegemplace-
menten zijn in een licht roodbruin weergegeven, evenals de gronden rondom de havens en de
industrieterreinen. Zo komt de eigenlijke stad, de bebouwde kom goed tot zijn recht. Een verklaring
van de getallen, tekens en kleuren ontbreekt.
Het gebied van de kaart strekt zieh noordwaarts uit tot en met Tuindorp-Oostzaan, zuidwaarts
tot en met Duivendrecht, terwijl in het westen Tuinstad-Overtoomsche Veld en de Usselincx-haven,
naar het oosten de Zuiderzeeweg en het Nieuwe Diep binnen het kader vallen.
In de 2l/2 cm brede strook om de eigenlijke kaart zijn de waarden van coördinatenlijnen aan
gebracht, de y-waarden om de 750, de x-waarden om de 950 m. De lijnen zijn niet voluitgetrokken,
ze zijn alleen door dwarsstreepjes in de kaderlijn aangegeven, terwijl de snijpunten van die lijnen
op de kaart door kruisjes zijn gemarkeerd. Voor een algemene plaatsaanduiding dienen de cijfers
1 tot en met 10 in de boven- en benedenrand en de letters AA t/m QQ in de linker- en de letters
A t/m Q in de rechterrand.
Hoogtelijnen en -cijfers ontbreken, maar wel zijn de zomerpeilen van de omliggende polders
gegeven. De voornaamste waterwegen en havens hebben dieptecijfers en voor zover ik heb kunnen
nagaan is al wat groter diepte heeft dan 6,5 m donkerder blauw gekleurd dan het overige water.
Ik mis de namen van oude en vooral van nieuwe wijken, namen, welke men telkens in krant of
tijdschrift tegenkomt.
Het schrift, haarblokschrift, ofschoon voor plattegronden zeer geschikt, is niet mooi getekend,
terwijl de kaart zelf op mij de indruk maakt te zijn een reproduetie van een vrij oude, maar steeds
bijgewerkte calque. De kleuren konden beter sluiten. J. Schokkenkamp
Kaart van Amsterdam 1 d 5 000. Blad 1, gedrukt 1959- Dienst der Publieke Werken.
Het is een van de negen bladen, waaruit de kaart van de hoofdstad op de genoemde schaal bestaat.
De nummering van deze bladen is eigenaardig. Blad 1 geeft globaal het centrum van de stad;
daaraan grenst naar rechts blad 2, dan volgt daaronder blad 3 en verder naar links om het centrale
blad heen de bladen, 4, 5, 6, 7, 8 en 9, dit laatste blad sluitende aan blad 2. Het formaat van het
blad binnen het kader is 85 x 75 cm, van het papier 118 x 89 cm. In plaats van het feile rood voor
de bebouwingsblokken op de 1 10 000 kaart, zijn op deze kaart de bebouwde terreinen licht bruin-
rood gekleurd, nogal somber; parken en plantsoenen hebben een groene, het water heeft een donker-
en lichtblauwe tint. Ook op deze kaart missen wij een verklaring van de getallen, letters, kleuren
en Symbolen. Het schrift, haarblokschrift, is zwart, goed leesbaar. De vorm van de S kan ik echter
niet bewonderen, evenmin als die van de N (b.v. in Marine-Etablissement) en van de W (b.v. in
Burgwal). Deze opmerkingen gelden ook voor de 1 10 000 kaart. Verder zorge de tekenaar ervoor,
dat de afstand tussen de letters van een woord visueel overal dezelfde is (zie b.v. Grimburg
wal, Roemer Visscherstraat) aan welke kartografische eis overigens wel is voldaan. De waarden
van x- en y-coördinaten staan in de rand, ook hier om de 950 resp. 750 m. De kaart is goed ge
tekend en gedrukt.
Voor de interne diensten van de gemeente Amsterdam zal de kaart zeker aan haar doel beant-
woorden; voor anderen is de schaal te groot en kan men beter gebruik maken van de 1 10 000
kaart en voor huiselijk gebruik van een kaart op nog kleiner schaal, aangevuld met practische zaken,
als tram- en buslijnen. J. Schokkenkamp
Elsevier Atlas van Nederland, Belgie en Luxemburg. Samengesteid door de Winkler Prins Re-
dactie. Amsterdam/Brüssel 1960. Uitgave in het formaat van een 'pocket'boek.
Deze uitgave bestaat uit 25 kaartjes op verschillende schalen tussen 1 400 000 en 1 600 000,
een compendium van geografische statistieken en tabellen, dat 18 blz. beslaat, een encyclopedische
land- en provinciebeschrljving van ruim honderd blz., een toeristisch Stedenregister en een plaats-
namenindex.
Een nuttig boekje, dat ook kartografisch goed verzorgd is. C. Koeman
