I. HAGE1)
PLATTEGROND VAN ROTTERDAM SCHAAL 1 10 000
UITGEGEVEN DOOR DE AFDELING KARTOGRAFIE
VAN DE DIENST VAN GEMEENTEWERKEN
Omstreeks 1935 ontstond bij Gemeentewerken Rotterdam de behoefte aan een kaart
op schaal 1:10 000. Men heeft toen door middel van een pantografische verklei-
ning uit de bestaande kaart, schaal 1 5 000, een kaart geconstrueerd tot een opper-
vlakte van 18 x 13 km2. Deze kaart werd in kleurendruk en ongekleurd uitgegeven
in 4 bladen. Het drukprocede was steendruk.
De kaart 1 5 000 uit de jaren rond 1935 was samengesteld uit verkleiningen van de
kaart 1 2 500, terwijl de basiskartering van deze kaart weer tot stand is gekomen uit
aan elkaar gepaste kadasterbladen. Men kon dus niet verwachten dat de kaart 1:10 000
die daaruit tenslotte is ontstaan, meetkundige nauwkeurigheid zou bezitten. Naarmate
het gebruik van de kaart 1 10 000 intensiever werd, bleek dat op den duur vele be-
zwaren te veroorzaken. Een nieuwe kaart op basis van een goede meetkundige grond-
slag met een juiste topografische weergave was noodzakeiijk. Tijdens de oorlogsjaren
was het echter niet mogelijk de vervaardiging hiervan ter hand te nemen.
Ook eiders bestond behoefte aan goede kaarten op de schaal 1 10 000. De Rijks-
dienst voor het Nationale Plan had er n.l. in 1942 bij de Topografische Dienst op
aangedrongen, een kaart op schaal 1 10 000 te doen verschijnen. Deze zou wellicht
ook bruikbaar zijn voor de gemeente Rotterdam. Door de bezettingstoestand en de des-
organisatie dientengevolge bij de Topografische Dienst kwam daar niets van terecht.
Begin 1948 heeft de Rijksdienst voor het Nationale Plan wederom bij de Topo
grafische Dienst aangedrongen op uitgifte van een kaart 1 10 000. Omstreeks maart
1949 versehenen er twee rapporten, respectievelijk van de heren Prof. dr ir W. Scher-
merhorn en C. A. J. von Frijtag Drabbe betreffende De kaart van Nederland op
schaal 1 10 000 2. Daarmee echter had de gemeente Rotterdam nog steeds geen goede
kaart 1:10 000.
Tengevolge van de wederopbouw en de economische activiteit van de stad werd de
vraag zo groot, dat het niet verantwoord was op de uitgave van de Topografische Dienst
te wachten. Ook de inhoud van de kaart, die gebaseerd zou zijn op de topografische
kaarten 1 25 000 en slechts op lange termijn zou worden vernieuwd, zou tenslotte
voor het gebruik bij de diverse gemeentediensten niet voldoende blijken. Immers, de
vele veranderingen in de terreintoestand, binnen en buiten de gemeente, vragen recent
kaartwerk. Er werd besloten zo spoedig mogelijk zelf de vervaardiging van een nieuwe
kaart ter hand te nemen.
O n t w e r p
De bedoeling was, voorlopig een oppervlakte van 14 x 24 km2 in kaart te brengen.
Daartoe werd de mogelijkheid overwogen de nieuwe kaart schaal 1 5 000, inmiddels
ontstaan uit een fotogrammetrische kaartering 1 2 500 te verkleinen tot 1 10 000 en
deze verkleiningen direct als lijntekening (trek) voor de nieuwe kaart 1:10 000 te
gebruiken.
1 I. Hage, Chef v. d. onderafdeling Kartografie van Gemeentewerken, Rotterdam.
2 Nederlandse Landmeetkundige Federatie. 9e Congres op 17 mei 1949. Rapporten, blz. 40,
blz. 46 [1949].
30*
