i>estre
A B C D
waarbij het relief evenals de rest van de kaart zuiver vertikaal van boven werd gezien
en de helling werd weergegeven door helling-afwaarts gerichte schrapjes, die een don-
kerder patroon hebben naarmate de helling steiler is (fig. 1 D).
Hiertegenover hebben hoogtelijnen, die pas in de loop van de 19e eeuw algemeen in
gebruik kwamen, het voordeel dat de steilte van een helling direkt uit hun afstand op
de kaart kan worden gemeten 3. Dit weergeven van de helling was nog lang hun voor-
naamste doel, en niet het nauwkeurig aangeven van de hoogte van elk punt. Immers,
zolang de opneming nog terrestrisch geschiedde werd meestal tussen twee gemeten pun-
ten het voor het hoogteverschil benodigde aantal hoogtelijnen op het oog ge'interpoleerd
en het is duidelijk dat daarmee geen volkomen nauwkeurige hoogteligging van elke
hoogtelijn werd verkregen. Pas de fotogrammetrische opneming heeft de exakte hoogte
lijnen gebracht die ook werkelijk op hun juiste hoogte liggen.
Het relief bestaat, zoals we zagen, uit een samenstel van hellingen, en elk daarvan
312
atirtiirw.
—i-j«
Fig. 1. A: Uniforme bergsymbolen (Nie. Visscher, 17e eeuw). B: Bergen in zij-aanzicht met aan-
duiding van individuele vorm (Roussel, 1730). C: Bergen schuin van boven gezien (Bourcet,
1749). D. Schrapjeskaart, gebergte vertikaal van boven gezien (Tranchot, 1770).
A: Uniform mountain symbols (Nie. Visscher, 17th Century). B: Mountains in lateral view
showing their individual forms (Roussel, 1730). C; Relief in oblique view (Bourcet, 1749).
D. Hachure map; relief in vertical projection (Tranchot, 1770).
Fig. 2. A, B: Verschiliende elkaar snijdende hellingen (Franse Jura, 1:20 000). C. Nauwe ra-
vijnen in flauwe helling (Wyoming, 1 62 500). D: Steile wanden, gesneden door opeenvolgende
hoogtelijnen (Caiifornie, 1 20 000).
A, B: Intersecting slopes (French Jura Mts., 1:20 000). C: Narrow Valleys in gentle slope
(Wyoming, 1 62 500). D: Escarpments, intersected by successive contours (California, 1 20 000).
3 De afstand op de kaart vertikaal interval X cotangens van de hellingshoek.
