424
G. 28. Titelzie figuur 4. Bladformaat 40 x 40 cm. Schaal 1 40 000. 68 bladen.
Deze kaart is vervaardigd door de, in de jaren na 1816 juist gereedgekomen, kadastrale
plans te verkleinen, in te passen op de meetkundige grondslag van het verdichte drie-
hoeksnet van Krayenhoff en met topografische gegevens aan te vullen. De oorspron-
kelijke verkleiningen bevinden zieh 66k in de portefeuille van deze kaart, terwijl de
werkwijze blijkt uit de, als een legpuzzel, samenvoeging van kleine stukken papier. De
terreintekening is zeer fijn uitgevoerd. Voor bodemgebruik en vegetatie zijn de kleuren
geel, groen, bruin, rood, grijs en blauw in waterverf aangebracht. Alle bladen maken
door de onberispelijke Staat, waarin ze verkeren, een levendige indruk. Signaturen voor
heggen, bomen en tuinen komen duidelijk uit. De beschrijving met plaatsnamen en het
gebruik van Symbolen is echter spaarzaam aangebracht.
We hebben in deze kaart dus een topografische kaartering van geheel Noord- en een
groot gedeelte van Oost Nederland, schaal 1 40 000, gemaakt 40 jaar vöör de eerste
editie van de Militaire en Topografische kaart 1 50 000, in uitvoering en nauwkeurig-
heid daaraan gelijkwaardig.
H 50. Topografische kaart, schaal 1 14 400 van het gebied, aangeduid als „de
Hollandse waterlinie". 10 bladen, elk blad 90x75 cm. Tekening in zwart, rood en
blauw. Een perceelsgewijze kaartering, met aanduiding van grondgebruik en bewoning,
vervaardigd door de landmeter P. A. Ketelaer, volgens resolutie van de Raad van
State, d.d. 25 mei 1769. De uitvoering is niet bijzonder mooi, o.a. het kaartschrift is
zeer onregelmatig. Het zal de kenners van de HATTiNGA-kaarten opgevallen zijn, dat de
militair-belangrijke gebieden in Holland en Utrecht daarin niet voorkomen. De kaart
H 50 vormt dus een zeer waardevolle aanvulling op het werk van de Hattinga's uit
de tweede helft van de 18e eeuw. (Voor de ligging van de kaart: zie figuur 6).
V 10. Titel: Topografische kaart van de Veluwe en Veluwezoom op eene schaal
van 1 14 943. Voor het grootste gedeelte opgenomen en getekend door M. J. de Man
en sedert 1807 voltooid onder zijne directie als Lt. Kolonel en chef van het Korps
Geografische Ingenieurs door enige officieren van dat wapen.
39 bladen van zwaar papier, elk blad 54 x 67 cm. De tekening is uitgevoerd in inkt
en waterverf. Een groot gedeelte van de kaart is perceelsgewijs opgenomen, met aan
duiding van bouwland, weiland, bos, heide, heggen, en tuinen (zie figuur 3). Heuvels,
heide en bos zijn zeer mooi voorgesteld. Van deze kaart is in 1830 aan het 'Topogra-
fisch Bureau' een verkleining getekend op de schaal 1 40 000, in stijl en uitvoering
geheel gelijk aan de kaart G 28. Deze Veluwekaart 1 40 000 bevindt zieh onder No.
V 10b ook in de collectie van het Genie-archief. Hij bestaat uit 18 bladen, formaat
40 x 40 cm en is opgeborgen in een fraaie groene portefeuille waarop in goud de titel
„Kaart van de Veluwe door M. J. de Man".
W 17. Topografische kaart van het Oostelijk deel der Provincies Drente en Gronin
gen, schaal 1 14 400, vervaardigd door en onder leiding van Kapt. Ing. Hottinger4,
4 Aan Mr. A. E. M. Ribberink van het Algemeen Rijksarchief dank ik de volgende biografische
bijzonderheden:
Jacob Heinrich Hottinger werd op 17 april 1751 te Zürich geboren. In september 1775 trad
hij als cadet in dienst bij de Staatse Artillerie. In maart 1777 werd hij extraordinair ingenieur, in
oktober 1779 luitenant-ingenieur ordinaris. Hij lag in 1779 in garnizoen te Zutfen, van 1780-1782
diende hij als ingenieur en aide de Camp van generaal van der Hoop in Noord-Holland. In 1785
en 1786 bezocht hij de kusten van Guinea en West Indie tot inspectie der forten. Op 1 maart 1788
werd hij kapitein-ingenieur effectief. In 1793 en 1794 nam Hottinger deel aan de campagnes in
Brabant. In 1795 nam hij zijn ontslag en trad bij het rassemblement in Duitsland in Engelse soldij
waarna in 1799 de aanstelling in Engeland volgde als kapitein van de pioniers. Hij nam in 1799
deel aan de Engelse inval in Noord-Holland. In februari 1814 werd hij bevorderd tot luitenant-kolo-
nel, in november 1814 tot kolonel. In juli 1817 werd hij als generaal-majoor titulair gepensioneerd.
Hij overleed in 1823. Alg. R. Arch. 2e afd. Stamboeken Min. v. Oorlog: Stamboek 121 p. 171,
Stamboek 307 p. 1. [Het geslacht Hottinger telde vele geleerden en hoge ambtenaren.]
