231
Hammond's Ambassador World Atlas. 60th Anniversary Edition.
Het lezen van dit hoofdstuk lijkt mij voldoende om de leek begrip voor de specialiteit van de
kartograaf bij te brengen. Er wordt tenslotte zelfs nog iets wezenlijks Over de reproductie tech-
nieken gezegd. Ik zou dit goedkope boekje graag op de boekenlijst van de Studenten in de geo-
grafie zien, terwijl het ook goede dienst kan doen bij de opleiding van kaarttekenaars.
C. S. Hammond Company, Maplewood New Jersey, 1961. 28x 37 cm. Prijs $15.00.
Dat de Amerikanen niet van een zekere zelfingenomenheid zijn vrij te pleiten, wat de particu-
liere kaartenmakerij betreft (de kaarten uitgegeven door de Geographical Society New York en
die in de door haar uitgegeven tijdschriften, benevens de kaarten uitgegeven door de National
Geographie Society Washington, D.C. uitgezonderd) blijkt uit wat aan de binnenkant op de buiten-
omslag Staat gedrukt: „Here is the finest reference atlas published The Ambassador. An Atlas
for general use, replete with detailed and diversified geographical information. So confident are
we in the merits of the Ambassador that we hope the reader will compare the Summary of Contents
below or better still, the atlas itself with other available atlasses." Voegen we hier aan toe
een passage uit 'A Word from the Publisher': "An Ambassador is a country's highest-ranking
representative abroad. The Ambassador World Atlas comes to you as an authoritative representative
of the world, presenting you with a modern, comprehensive collection of maps and geographical
data on the world's lands and peoples" gevolgd door een opsomming van nog meer schitterende
eigenschappen van de atlas. Bovenstaande schept hoge verwachtingen, waaraan de atlas door Euro-
pese ogen bekeken, niet voldoet. Te meer wordt men teleurgesteld doordat aan de binnenkant van
het voorwerk een reproductie van Jean Dominique Cassini's kaart van de gehele aarde uit het
jaar 1696 is afgedrukt. Wat de grafische uitvoering betreft zijn de kaarten het tegendeel van die
van Cassini. Deze fijne gravure heeft de uitgever niet weerhouden zijn kaarten op een ruwe, grove
manier te doen uitvoeren, niet alleen wat de trek betreft, maar ook het schrift, zie b.v. de kaarten
van de poolgebieden op de blz. 34/35. Dat de atlas bij het (Amerikaanse) publiek in de smaak
valt, blijkt uit de acht 'printings' van de eerste editie in het tijdsverloop juli 1954februari i960.
Van de tweede editie verscheen de voor ons liggende eerste 'printing' in September 1961.
De kaarten van blz. 22 t/m blz. 180 zijn hoofdzakelijk staatkundige of administratieve kaarten;
de meeste, uitgezonderd die van de Verenigde Staten en de overzichtskaarten van Azie, Afrika,
Zuid-Amerika, Noord-Amerika en Austalie, zonder spoorwegen en autosnelwegen; de trek is zwart;
de kleuren zijn hard; de letters vaak te groot en grof. De kaarten zijn grotendeels voorzien van
een bergtekening in lichtbruin. Bergtekening is te mooi gezegd; de tekening is niet anders dan een
symbool, een teken, dat daar bergen moeten zijn. Op het gebied van de terreinvoorstelling is Ham
mond, en deze firma in de Verenigde Staten niet alleen, bij Europa jaren ten achter. Hier en
daar is een 'physical' kaart aan de staatkundige toegevoegd met hoogtezönes in de kleuren van
groen over geel naar tinten bruinrood, b.v. Europa op blz. 36 en 37 en dan gevolgd door een 4-tal
thematische kaartjes op kleinere schaal: Vegetation, nog eens physical, population distribution, tem-
perature and rainfall, op blz. 38. De gekozen kleuren zijn hard en wijken dus wel heel veel af van
die op overeenkomstige kaarten uit de Imhof-, de Kozenn- en Bos-atlas. Veel esthetisch gevoel
schijnt men op het gebied van de kaartenindustrie aan de overkant niet te bezitten. Dan volgt op
blz. 39 een 'resource-relief map of Europe', zoals de gebruiker er ook van de andere werelddelen
zal ontmoeten. Vooral op deze kaarten kan men zien hoe klungelig het relief is getekend; de teke-
ning heeft niets te maken met een goed gegeneraliseerde afbeelding van de werkelijkheid. Op de
kaart zijn verder enkele produeten en industrieen door Symbolen aangegeven. Dan volgen de landen
van Europa, staatkundig, met uitzondering van de Britse Eilanden en Eire, welke tevens een
'physical' kaart hebben. Nederland is naar de provincies gekleurd en bij het bekijken van dit
kartografisch werkstuk stelt men zieh verschillende vragen, b.v. wat de keuze van de kanalen heeft
bepaald; vaak zijn stukken van verschillende kanalen tot een kanaal aan elkaar gevoegd, b.v. het
kanaal GroningenHoogezand-Sappemeertot dicht bij Termunten, of het kanaal Rijssen
AlmeloNordhorn. Wel is de dam in het Veerse Gat getekend, maar niet die in de Zandkreek;
de oude tekening van de Braakman is verdwenen, die van het Sloe bestaat nog; de verdere pro-
jecten van het Delta-plan zijn aangegeven. Het kaartje van Amsterdam is zeer onvolledig, zonder
de uitbreidingen van de laatste jaren. De Oude Maas is nog open. De Duitse plaats heet Mönchen
gladbach zoals het zijn moet, in Roemenie is de moderne spelling nog niet toegepast en leest men
o.a. Cämpina inplaats van Clmpina. De Jaz-boezem is niet op alle kaarten volgens de nieuwste
gegevens getekend; ook het Lop Nor heeft nog zijn oude plaats van vöör 1921. De ligging van de
Belcher eilanden in de Hudsonbaai is fout op de kaarten van Noord-Amerika, blz. 100/101, op
de kaart van Canada juist. Een geograaf met 'worldwide' topografische kennis heeft blijkbaar aan
de opzet van het werk ontbroken. Ik krijg de indruk, dat men de kaarten uit lang verleden tijd
