219
maar is zuiver legenda-technisch. Voorts treden ook reglementeringen op in verband
met het verder detailleren van de componenten afhankelijk van het feit of deze aan
het maaiveld dan wel op grotere diepte worden aangetroffen.
De meer systematische behandeling van de legenda zal plaats vinden aan de hand
van Schema 1 (zie p. 229), waarop links de gekozen lithostratigrafische classificatie voor-
komt welke eerst wordt besproken. Daarna worden de voornaamste aspecten van de
legenda zelf en de verwerking tot een kaartbeeld behandeld.
II. De LITHOSTRATIGRAFISCHE INDELING VAN DE FORMATIE VAN HOLLAND |i
Onder de formatie van Holland verstaan wij het pakket afzettingen aangetroffen bin
nen het gebied van de holocene mariene transgressie en tevens het pakket rivierafzet-
tingen dat hieraan grenst voorzover deze afzettingen nog door de zeespiegelrijzing in
hun genese werden bei'nvloed. Ter bepaling van de gedachte betekent dit dus voor west-
Nederland het gebied vanaf de kust tot aan de dagzoom van het Pleistoceen bij Hilver-
sum en tevens het gebied van de grote rivieren verder oostelijk tot nabij Arnhem en
Nijmegen.
Zoals uit schema 1 blijkt wordt de Formatie van Holland onderverdeeld volgens het
systeem van de lithostratigrafie, in laagpakketten. Dat zijn er in dit geval acht.
Voor zover noodzakelijk volgen hier de omschrijvingen.
Afzettingen van Duinkerke: Dit laagpakket omvat de vroegere jonge zeeklei en tevens de Sedi
menten van de Cardiumtransgressie (Pons en Wiggers, T.A.G. januari 1960).
Afzettingen van Tiel: Hieronder verstaan wij de vroegere jonge rivierklei-afzettingen eveneens
met inbegrip van de rivierklei, welke tijdens de fase van de Cardiumtransgressie werd afgezet.
Hollandveen: Dit zijn alle veenvoorkomens binnen de Formatie van Holland, welke niet tot het
basisveen behoren.
Afzettingen van Calais: Hieronder moeten wij verstaan de vroegere oude zeeklei-afzettingen voor
zover ouder dan de Afzettingen van de Cardiumtransgressie.
Afzettingen van Gorcum: Dit zijn de oudere rivierklei-afzettingen voor zover deze, stratigrafisch
gesproken, gelegen zijn onder de Afzettingen van Tiel en op de laat-pleistocene rivierafzettingen.
Basisveen-afzettingen: Onder de basisveen-afzettingen verstaan wij de veen-afzettingen direct
gelegen op pleistocene afzettingen mits gelegen in een gebied waar deze voorkomen onder de Af
zettingen van Calais, met als regel een dikte van tenminste 1 m.
Jongere en oudere duin- en strandzanden: Hieraan moet voorlopig nog dezelfde betekenis worden
toegekend als aan de jonge en oude duinen op de oude geologische kaart.
De hier besproken laagpakketten worden ook volgens het systeem der lithostrati
grafie onderverdeeld in lagen. Deze onderverdeling is in schema 1 weergegeven in de
derde kolom van links.
Voor de Afzettingen van Duinkerke en de Afzettingen van Tiel geldt een onder
verdeling in de lagen 0, I, II, lila en Illb.
Ook deze lagen zijn aan een type-localiteit te definieren; thans wordt volstaan
met ze als volgt globaal te correleren met de transgressiefasen.
0 Cardiumtransgressie
1 Praeromeinse transgressie
II Postromeinse transgressie
lila - Post Karolingische transgressie
Illb -- Laat middeleeuwse transgressie tot heden
Voor de afzettingen van Calais en Gorcum geldt eveneens een indeling, welke
wij met transgressiefasen kunnen correleren.
K.N.A.G. LXXX
15
