540
landse atlas heeft een middenweg gekozen, zoals ook door de U.G.I.-commissie wordt
aanbevolen: de toelichtende teksten zijn beperkt tot de achterkanten en dus beknopt,
en geven niet meer dan nodig is om de hoofdkaart te begrijpen, maar wel vaak gei'l-
lustreerd met diagrammen en zwart-wit kaartjes van verschijnselen waarvoor op de
hoofdkaart geen plaats is. Alle toelichtingen, opschriften en legenda's hebben naast de
Nederlandse tekst een Engelse vertaling zodat de atlas ook in het buitenland gebruikt
kan worden.
Oplage
De grootste verrassing voor alle bij de atlas betrokkenen is wel de onverwacht grote
belangstelling voor dit werk bij het Nederlandse publiek. Afgaande op informaties bij
zusterinstellingen in het buitenland verwachtte men aanvankelijk een aantal van circa
1500 intekenaren. Van het begin af aan had dan ook vastgestaan dat de atlas nooit zou
kunnen renderen: ook bij de overheid is het steeds de bedoeling geweest de atlas als
een culturele manifestatie te financieren. Daarom ook was de intekenprijs vastgesteld op
grond van wat voor de intekenaren een redelijke prijs per kaartblad werd geacht, on-
afhankelijk van de produktiekosten.
Nu de voor-intekening is gesloten blijkt het aantal intekenaren de 6500 te hebben
overschreden. Dit is op zichzelf een buitengewoon verheugend verschijnsel: blijkbaar
bestaat er in ons land een grote belangstelling en liefde voor een fraai kaartwerk,
waarvoor velen het toch waarlijk niet geringe bedrag van biina 300.(uitgespreid
over een 10-tal jaren) over hebben. Men waant zieh bij na terug in de dagen van Blaeu's
atlassen! Ook voor allen die aan de samenstelling van de atlas medewerken is het
bemoedigend dat zo velen van hun arbeid zullen profiteren. Niet dat met dit grote
aantal intekenaren van het projekt nu wel renderend is geworden, maar in ieder geval
is voor de overheid het onrendabele gedeelte sterk verminderd.
Er Staat tegenover dat deze belangstelling grote technische moeilijkheden meebrengt.
Bij de aanmaak van verzamelbanden, een tijdrovend werk, ontstaat er natuurlijk een
grote achterstand, de voorraad speciaal voor de atlas vervaardigd papier is onvoldoende
en kan niet direkt worden aangevuld daar het papier pas een half jaar na de fabricage
kan worden bedrukt ter vermijding van rek en krimp. De gevolgen zijn dan ook dat
vele intekenaren hun atlas pas na het eind van het jaar zullen ontvangen en dat de
eerste aflevering geen 10 maar slechts 9 kaarten zal kunnen bevatten.
VOLGORDE VAN VERSCHIJNEN
De volgorde van verschijnen van de bladen houdt geen enkel verband met de volg-
orde van de kaarten in de atlas, en wordt uitsluitend bepaald door de vraag of de ge-
gevens eerder of later beschikbaar zijn en wanneer de subcommissies met bepaalde
kaarten gereed kunnen zijn. Het is bv. duidelijk dat de kaarten die op de laatste volks-
telling berusten pas gemaakt kunnen worden zodra al het cijfermateriaal is verwerkt,
en hetzelfde geldt voor de bedrijfstelling. Ook voor de geologische kaarten zal het nodig
zijn eerst de opname van vele terreinen af te wachten voordat een nieuwe samenvattende
kaart van het gehele land gegeven kan worden. Wel zal getracht worden in elke af
levering variatie te brengen door er kaarten uit verschillende rubrieken in op te nemen.
De inhoud van de eerste aflevering, die zoals gezegd slechts 9 inplaats van 10 kaarten
zal bevatten, is dus door toevallige faktoren bepaald. Ze bevat in de eerste plaats de
twee kaarten van de diepte van het grondwater in resp. zomer en winter, een typisch
Nederlands objekt. Hiervan bestonden wel kaarten per provincie maar nog geen over-
zichten van het gehele land. Men zal interessante samenhangen zien als men ze verge-
