R. BERTRAND
261
VERSLAG VAN DE KARTOGRAFENDAG, GEHOUDEN OP 15 NOVEMBER
1963 TER GELEGENHEID VAN HET VIJFJARIG BEST A AN VAN DE
KARTOGRAFISCHE SECTIF. VAN HET KONINKLIJK NEDERLANDSCH
AARDRIJKSKUNDIG GENOOTSCHAP
Ter gelegenheid van het eerste lustrum van de Kartografische Sectie was er een zeer
interessant programma opgesteld. Een film over het ontstaan van zeekaarten, een voor-
dracht over de beroepsopleiding in de Kartografie, een bezoek aan de Metrowerken,
een boottocht door de havens van Rotterdam en een ontvangst door de Heinekens Brou-
werij N.V.. De bijeenkomst werd geopend in de stadsherberg 'de Papegaai', beneden in
het Historisch Museum.
In zijn openingsrede heeft onze voorzitter, Dr. F. J. Ormeling, het bescheiden begin
van de Kartografische Sectie, vijf jaren geleden, herdacht. Hij heeft daarbij van de
gelegenheid gebruik gemaakt om verschillende vooraanstaande personen, die destijds
geholpen hebben om de Sectie uit haar kinderschoenen te doen groeien, nogmaals te
danken voor hun enthousiaste medewerking. Ook werd de heer J. Schokkenkamp
gelukgewenst met de toekenning van de Veth-medaille, hem aangeboden door het Ko-
ninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, voor zijn grote Verdiensten op
het gebied van de kartografie.
Na de openingsrede gaf Dr. Ormeling het woord aan onze Duitse gast, de heer
H. Ermel, hoofd van de Kartografische Afdeling van het Hydrografisch Instituut te
Hamburg. Eerst liet de heer Ermel ons een film zien, opgenomen in het Hydrografisch
Instituut, die ons toonde hoe een zeekaart tot stand komt.
Na een körte inleiding, zagen wij het uitzetten van een graadnet op de tekening door middel
van een coördinatograaf, vervolgens het tekenen van de kaart, het aanbrengen van de beschrifting,
de foto-opname van de kaart en het maken van kleurenmaskers volgens de Stripmethode. Het kaart-
schrift en de kaartsymbolen worden fotografisch opgenomen en op een aparte folie geplakt. De te
fotograferen letters zijn wit op zwarte blokjes die in een zethaak geplaatst en daarna opgenomen
worden. Het ontwerp van de letters is van de Zwitserse Topografische Dienst. Het systeem is
zeer eenvoudig en maakt het mogelijk voor een instituut, dat geen zetterij of fotozetmachine ter
beschikking heeft, maar wel een camera of een optische pantograaf met fotografische cassette,
eigen kaartschrift te vervaardigen.
Het tweede gedeelte van het ochtendprogramma omvatte een voordracht van dezelfde
spreker over de beroepsopleiding voor het vak kartografie in West-Duitsland. Dit on-
derwerp is in Nederland actueel, omdat er ook hier behoefte aan uniforme opleiding
gevoeld wordt, zowel voor kartografische tekenaars als voor leidinggevende kartografen.
Omdat over de opleiding voor het vak kartografie in West-Duitsland in een afzonderlijk
artikel uitvoerig wordt gerapporteerd, kan hier met enkele summiere notities worden
volstaan.
De opleiding voor kartografisch tekenaar (Kartograph) duurt 3 334 jaar, gedurende welke
periode de leerling achtereenvolgens leert letters te tekenen (gewoon en spiegelbeeld), graadnetten
en filmmontages te vervaardigen, kaarten met reliefweergave en de nodige generalisatie te tekenen,
een kleurenschema voor een kaart op te stellen en last but not least correcties en retouches
uit te voeren. Verder krijgt de leerling theorielessen over grondbegrippen van wiskunde, geografie
en geodesie, en natuurlijk ook over kaartdrukprocede s en copieerprocede s. Gedurende de gehele
opleiding moet de leerling een dag per week een school voor algemeen vormend onderwijs be-
zoeken.
