428
J. VAN DER KLEIJ
Op dit model staan alle kleuren nog als een kleur bijeen. Wel zijn door het rasteren
de poldertinten reeds aangegeven. Dit controlemodel wordt, met de drukproef van het
randschrift, op de verkenningsafdeling gecontroleerd. Na uitvoering van de nodige
correcties worden de stukken gereedgemaakt voor de derde en laatste proef. Hiervoor
worden de kleuren gesplitst. Dit geschiedt door het maken van evenveel negatieven als
er kleuren zijn. Voor elke kleur worden op het betreffende negatief de overige kleuren
met zwart afgedekt. Na terugkopieren tot positief is dus de gewenste kleur overgebleven.
Van het randschrift, dat intussen is afgedrukt op kunstdrukpapier, wordt via negatief
een kopie op film gemaakt. Montage vindt plaats van de kleurvakjes en het dijken-
kaartje. Hierna wordt de derde en laatste proef gekopieerd in kleur. Deze proef geeft
de volledige kaart met randschrift in al zijn kleuren en is dus te vergelijken met een
normale drukproef. Het grote voordeel is echter, dat er nog geen drukplaat is gemaakt.
De nodige correcties kunnen nog steeds worden uitgevoerd. Van ingrijpende aard zijn
deze niet meer, omdat ook na de eerste en tweede proef reeds correcties zijn aangebracht.
Zij hebben dus hoofdzakelijk betrekking op de laatste fasen van het reproduktieproces.
Zijn alle correcties uitgevoerd, dan wordt na een intensieve eindcontrole overgegaan
tot het vervaardigen van de aluminium drukplaten. Dit geschiedt, evenals alle vooraf-
gaande bewerkingen, bij de directie Algemene Dienst. De Topografische Dienst zorgt
uitsluitend voor het afdrukken, zonder voorafgaande proefdruk.
De kaart vormt met het randschrift een rüstig geheel. Dit is bereikt door het rand
schrift in donkergrijs te drukken. De kleuren zijn fris en niet fei. Door het kiezen van
slechts vijf trappen in elke kleur, waarvan drie door toevoeging van dekwit, is een
duidelijk onderscheid bereikt tussen de tinten van de verschillende kleuren. In de onder-
druk zijn alleen de benamingen vermeld welke van belang zijn. Ze zijn in een iets don-
kerder grijs gedrukt dan de onderdruk zelf. De benamingen zijn overal zoveel mogelijk
buiten de drukke gedeelten gehouden. Een deel van een op dergelijke wijze vervaardigd
blad van de Waterstaatskaart geeft figuur 17.
SUMMARY
THE ORIGIN AND HISTORY, FUNCTIONS AND SIGNIFICANCE OF THE WATER-
CONTROL MAP OF THE NETHERLANDS, AND ITS CARTOGRAPHIC ASPECTS
The centenary of the Water-Control Map of the Netherlands, was thought an appropriate
occasion to give wider Publicity to the history and significance of this map.
The cartographic section of the K.N.A.G., the Royal Dutch Geographie Society, invited mr. J.
VAN DER Kley, engineer with the General Services Division of the Department of Water Control
and Public Works, to read a paper on the origins, history, purpose and significance of the map, as
well as on its cartographic aspects. After a brief survey of its origin and early history, the strueture
of the map itself was discussed, some features of which are summarized below.
The Water-Control Map provides a survey of the water-control Situation in the Netherlands.
It is printed in colours. Catch-water basins are indicated by separate colours and polder-areas by
different tones. River-basins are marked off with a coloured band. Drainage-engineering works and
water-level control installations are printed in red, the names of administrative authorities in sepia.
Initially, the printing of the map took place by means of lithography. In the margin a legend
provided brief data concerning the administration and maintenance of the various objects featured
in the map.
When in 1935 the size of the map was enlarged from 25x40 to 40x 50 centimetres, the con-
sequent reduetion of the Space available for the legend made it necessary to publish additional data
in separate booklets (the so-called Provincial Description).
In 1954 the design of the map was considerably altered. Instead of catch-water and river-basins
now drainage units were being indicated. Every area, irrespective of size, draining towards a Single
point of discharge into open water, is considered a drainage-unit.
Apart from the actual printing, the maps are produced by the General Services Division of the
Department of Water-Control and Public Works (Rijkswaterstaat).
