180
schweiszthal, R., Grundlage, Bearbeitung und Herstellung groszmaszstäbiger Luftbildkarten.
Wissenschaftlichen Arbeiten der Lehrstühle für Geodäsie, Photogrammetrie und Karto
graphie der Technischen Hochschule Hannover, no. 34. Hannover 1967. 88 blz., illustra-
ties en 13 kaartfragmenten als bijlage.
Deze dissertatie is belangrijk voor al degenen die zieh op de hoogte wensen te stellen van de
praktische vervaardiging van luchtfotokaarten. D.w.z. van de in offset gedrukte luchtfoto-
mozai'ken met als opdruk: de hoogtelijnen, de wegen, de hydrografie, Symbolen en plaatsna-
men.
schweiszthal heeft 48 verschillende gedrukte kaarten als bijlage van zijn dissertatie inge-
leverd, waarvan er 12 met een fragment ter grootte van 29 x 21 cm in het werk zijn opgenomen.
Zijn onderzoek, waarvoor het Niedersächsisches Vermessungsamt het omvangrijke kaartre-
produktiewerk heeft verzorgd, is het omvangrijkste dat wij op dit terrein kennen. Er werd vnl.
geexperimenteerd met ortho-foto's van een en hetzelfde gebied, welke gereprodueeerd zijn op
de schaal 15000, de schaal van de Duitse Grundkarte. Het onderzoek was er o.m. op gericht
om een nieuwe vorm voor de Duitse Grundkarte 15000 te vinden.
In deze tijd, nu de instrumenten voor de eliminering van het relief-effect in luchtfoto's d.m.v.
differentiele ontschranking in de ortho-projector meer en meer in gebruik komen, wint de
foto-kaart aan betekenis.
schweiszthal voert een aantal argumenten aan voor het vervangen van de klassieke groot-
schalige kaart door het bewerkte fotobeeld. Een door hem ingestelde enquete onder kaart-
gebruikers heeft een grote meerderheid opgeleverd van degenen die de fotokaart boven de
klassieke 'grafische' kaart verkiezen.
De geödeten en de topografen zullen zieh deze dissertatie, die veel praktische aanwijzingen
bevat, zeer goed ten nutte kunnen maken.
c. KOEMAN
Nachrichten aus dem Karten- und Vermessungswesen. Reihe I: Deutsche Beiträge und In
formationen. Frankfurt am Main.
Nr. 34,1967 van deze reeks, uitgave van het Institut für Angewandte Geodäsie (ifag) opent met
een opstel van de directeur van genoemde instelling, Herbert knorr, Aufgaben und Ergebnisse
der ICAO-Kartenkonferenz 1966. Deze conferentie werd in april/mei van genoemd jaar in
Montreal gehouden. Onderwerpen van discussie waren - de schrijver beperkt zieh tot de kaart -
algemene richtlijnen voor de kaart, de wereldluchtvaartkaart 11 000 000, de kleinschalige
navigatiekaarten en de toepassing van de richtlijnen en aanbevelingen van de i.c.a.o. neer-
gelegd in het Aanhangsel 4 van International Civil Aviaton Organization: Standards and Re-
commendedPractices - Aeronautical Charts, waarvan de 5de druk in Montreal in 1961 verscheen,
en ten slotte de uitgave van het i.c.A.o.-handboek. De schrijver geeft een overzicht van deresulta-
ten van de discussies door puntsgewijze aan te geven wat er besloten is in het Aanhangsel te ver
anderen en hoe. Het instituut had van te voren proeven van kaartbladen ingezonden, uitgevoerd
volgens zijn voorstellen tot verbetering van het Aanhangsel. (Zie Nachr. a. d. Kartn. u. Vermess.
Reihe II. Nr. 21 1966).
De vier overige opstellen zijn gewijd aan onderzoekingen en proefnemingen door het ifag
ondernomen op het gebied van de kartografische reproduetie: helmuth Mühle, Die Vakuum
verformung von Kunststoff-Folien zu Kartenreliefs, blz. 25-40 met, behalve 7 figuren in de tekst,
nog 5 blz. kunstdrukpapier met 10 afbeeldingen. Na een verslag van de onderzoekingen volgt
een beschrijving van het vervaardigen van het kaartrelief van het blad Frankfurt a.M.-West van
de Topographische Übersichtskarte 1:200 000.
hans Gunther lay beschrijft in: Maskierung von Kartenelementen nach der Gravur de proeven
op het instituut uitgevoerd in zake het 'maskieren' van op een plastic aangebrachte gravure
teneinde op hetzelfde blad plastic nog een andere te kunnen aanbrengen (blz. 47-50).
fred Christ geeft in: Anwendungsmöglichkeiten der Densitometrie bei der Herstellung mehr
farbiger Karten een overzicht van zijn onderzoekingen (uitgangspunt, meetmethoden en meet-
instrumenten) daaromtrent gedaan in het ifag blz. 55-90, met 5 tabellen, 2 afbeeldingen en 8
diagrammen.
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift II (1968) Nr. 2
