Besprekingen
Besprekingen
177
salistschew, k. a., Einführung in die Kartographie. VEB Herman Haack, Geographische
Anstalt Gotha/Leipzig 1967. Band I: 198 pp.; Band II: 114 illustraties en kaartfrag-
menten. 23 X 16 cm./35,
Een nieuw leerboek in de Duitse taal, voor Studenten in de geografie, geschreven door Prof. Dr.
k. a. salistschew, hoogleraar in de Kartografie aan de Universiteit van Moskou, waarvoor
zijn leerboek Kartografie in de Russische taal (1955, 1966) als model gediend heeft. Een speciaal
voor de Duitse uitgave bewerkte versie van dit Russische leerboek werd vertaald door h. tau-
bert. De redaktie van het Duitse leerboek werd verzorgd door Dr. r. habel.
Welke andere algemene leerboeken over kartografie, geschreven voor Studenten in de geo
grafie bestaan er thans?
raisz' Principles of Cartography, 1962, is een vereenvoudigde versie van zijn General Carto-
graphy, 1942, aangepast aan het blijkbaar lager geworden bevattingsvermogen van de Studen
ten. Voor het Franse taalgebied kunnen in druk verspreide cursussen van het Institut Geo-
graphique National als representatief geacht worden, hoewel ze in de eerste plaats voor de
Ingenieurs Geographes geschreven zijn. (Bijv. g. alinhac, Cartographie, theorique et tech-
nique, 2 dln. 1962). In Italie wordt het leerboek Elementi di Cartografia (2 dln. 1958) van c.f.
CAPELLOen m. l. chionetti gebruikt. In Oostenrijk gebruikt men: h. paschinger en o. schimp:
Grundrisz der Allgemeinen Kartenkunde, 2 dln. 1962. In West-Duitsland bestaat reeds sedert
1954 w. bormann's Allgemeine Kartenkunde en in Oost-Duitsland vinden we sedert 1955
w. kaden's Kartographie. Polen kent zijn Elementy Kartografii van f. osowski en f. piat-
kowski, 1962.
Bovenstaande opgave is allesbehalve volledig en gaat o.a. geheel voorbij aan de grote hand-
boeken voor de kartografie die in de Russische taal versehenen zijn. De bedoeling van deze
literatuuropgave is om aan te tonen dat er behoefte was aan een modern algemeen leerboek over
de kartografie in een ook voor Nederlandse Studenten toegankelijke taal, dat alle hoofdstukken
uit het vak behandelt, niet te elementair is, doch ook niet te moeilijk voor de Studenten in de
geografie.
Geleid door ervaring en inzicht verdeelt salistschew de stof over de volgende hoofdstukken
1. Die Kartographie und die Karten, pp. 11-29. Inleiding, definities, het dominante begrip
generalisering, kaartelementen. 2. Die mathematische Grundlage der Karten, pp. 29-45. Afbeel-
dingsleer, coördinaten. 3. Die Methoden der kartographischen Darstellung, pp. 45-73. Thema
tische kartografie, het grootste hoofdstuk. 4. Die kartographische Generalisierung, pp. 73-86.
Voor thematische en topografische kaarten. 5. Typen, Arten und Klassifizierung der Karten,
Die Atlanten, pp. 86-92. Dit hoofdstukje zou naar mijn mening beter over hoofdstuk 1 en het
volgende verdeeld kunnen worden. 6. Überblick über die wichtigsten Karten und Atlanten.
Die Analyse von Karten, pp. 95-118. 7. Die Herstellung von Karten, pp. 118-140. Enkele woorden
aan de luchtfotogrammetrie gewijd, redaktie, correctie, reproduetie, druk, automatisering.
8. Die Benutzung geographischer Karten als Forschungsmittel, pp. 147-160. Kartometrie,
nauwkeurigheid, informatiereservoir. 9. Kurzer Überblick über die Geschichte der Kartographie.
De methodologie komt grotendeels overeen met die welke ook in Utrecht gevolgd wordt bij
het eerstejaars College Kartografie. De aan dit vak inherente diversiteit is op een evenwichtige
wijze over de hoofdstukken verdeeld. Misschien zou het laatste hoofdstuk beter plaats kunnen
maken voor wat meer ruimte voor reproduktietechniek, voor luchtfotogrammetrie of voor
'Geländedarstellung' (slechts 5 blz.). Er is echter geen enkel aspekt aan de beperkte ruimte op-
geofferd: zelfs de kaartendokumentatie wordt (gelukkig) vermeld. Anderzijds is het begrijpe-
lijk dat salistschew, die tevens auteur is van een boek over historische kartografie en een grote
waarde aan de oude kaart als bron voor historische kartografie toekent, in een algemeen leer
boek een hoofdstuk aan dat vak wijdt.
De meeste hoofdstukken zijn voortreffelijk geslaagd wat betreft de kwaliteit van het geschreven
woord. Vrijwel iedefe zin is belangrijk en betekenisvol. In de meeste hoofdstukken spreekt ons
dit ook inderdaad aan, maar bij de kaartanalyse en bij de uitspraken over het gebruik van de
kaart bij het geogralisch onderzoek voldoet de taal niet en wensen we de kaart zelf te zien.
K.N.A.G. Geogralisch Tijdschrift II 1968) Nr. 2
