391
wegingen de afbakening van het toekomstige werkterrein met dat van aangrenzende
disciplines. Op te merken valt dat evenmin de problematische definitie van karto-
grafie van het Cartographic Department van de U.N. als de „science of surveying
and mapping" waarbij de geodesie eenvoudig werd geannexeerd, als de in klassieke
geodesie-handboeken gangbare opvatting volgens welke de geodesie de 'Abbil
dung' der aarde omvatte, een basis voor vruchtbare discussie boden. Intussen zijn
de betrekkingen met de geödeten, die een toenemende appreciatie tonen voor de
kartografische problemen, van aangename aard geweest. De geodeet-fotogramme-
trist schermerhorn droeg met zijn belangwekkende rede over de Stand van de
kartering in ontwikkelingslanden bij tot het slagen van de Eerste Kartografendag in
1958. Prof. R. roelofs, hoogleraar-beheerder van het Laboratorium voor Geodesie
te Delft verleende gastvrijheid aan de berooide Remagengroep voor de oprichtings-
vergadering. In 1964 organiseerden NLF 2 en KS-KNAG een symposium te Wage
ningen waar sprekers uit beide kampen in de gemeenschappelijke grenszone
opereerden, zonder dat er een schot viel.
imhof verdeelt het produktieproces in de topografische kartografie in 5 fasen:
1. geodetische werkzaamheden (vaststellen van het wiskundig raamwerk), 2. topo
grafische en fotogrammetrische werkzaamheden (het opnemen van de kaartin-
houd), 3. kartografische werkzaamheden (bewerking van de onder 2 verkregen
kaartinhoud en de definitieve vormgeving van het eigenlijke kaartbeeld), 4. kaart-
reproduktie en 5. kaartrevisie. Het lijkt mij echter onjuist te veronderstellen dat
het hier konsekutieve groepen van werkzaamheden betreft. Het aandeel van de
kartograaf aan de werkzaamheden begint beslist in een vroeger Stadium dan het
fase-overzicht van imhof doet veronderstellen. Reeds op het moment dat de
planning een aanvang neemt, rijzen vragen die m.i. kartografische inspraak ver
eisen. O.m. zullen bestemming en kaartschaal van invloed zijn op de rubricering
van terreinvoorwerpen of anders gezegd op de samenstelling der legenda. Hier-
mede neemt de schematisering of generalisering van de werkelijkheid een aanvang,
een proces waarbij de karto-geograaf, per definitie aardoppervlakte-specialist,
onmisbaar is.
In het besef dat bestaande onduidelijkheden en meningsverschillen kunnen leiden
tot een inefficient gebruik van krachten, enerzijds tot overlappingen en anderzijds
tot lacunes, stel ik er prijs op te verklaren dat onder kartografen behoefte bestaat
aan een wederopvatting van het overleg, eventueel door middel van gezamenlijke
werkgroepen die zieh bezighouden met terminologie, opleiding en met het afba-
kenen van de 'undemarcated boundary'. Het zou interessant zijn ons gezamen-
lijk te verdiepen in de vraag waar de verantwoordelijkheid van de geodeet eindigt
en die van de kartograaf begint. Ik ben er van overtuigd dat de bescheiden door de
1CA gepropageerde definitie „Cartography is the art, science and technology of
making maps together with their study as scientific documents and works of art"
hiervoor thans een goed uitgangspunt vormt.
Betrekkingen met geografen
Hoewel de relatie tot het KNAG formeel steeds uitstekend is geweest en in het
bijzonder de dienstverlening aan de Sectie in administratieve zin boven elke lof
was verheven, zijn de kartografen er niet in geslaagd de geograten met name de
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift II (1968)