(zie fig. 1, Schema 1 5 000). De gids voor het schrift wordt verkregen door de lijn- tekening van de gravure te kopieeren op een heldere film. Daarbij wordt de film zeer sterk overbelicht. De fotografische emulsie wordt bijna zolang belicht alsof het een kopieerlaag was. Deze aldus behandelde film wordt niet ontwikkeld, maar direct gefixeerd. De zo vervaardigde kopie van de lijntekening heeft een lichte bruingrijze tint, bij de volgende reproductie - nadat het schrift is aangebracht - komt wel het schrift maar niet de lijntekening over. Het schrift wordt fotografisch gezet en op een z.g. Stripping film gekopieerd. Daarna wordt het op de schriftcalque geplakt. Het gekozen lettertype is Akzidenz- Grotesk-Mager. Een omkeercontact van deze schriftcalque levert dan de positief- gespiegelde eindcalque voor het schrift van de bladen 1 5 000. Evenzo wordt de lijntekening van de gravure op Stabilene peelcoats gekopieerd. De striplaag van deze peelcoat verdwijnt na belichting en ontwikkeling op de plaatsen van de lijntekening. Na 'gestript' te zijn ontstaat dan een negatief beeld van de gewenste kleurencalque, evenwel met inbegrip van de lijnen. Dit heeft tot gevolg dat de positief leesbare kopie van deze peelcoat (op cronaflex) behalve het beeld van de in kleur te drukken vlakken 00k nog het beeld van de lijntekening draagt. Dat zou met zieh mee brengen dat naast de kleur grijs waarin de lijnteke ning wordt gedrukt deze lijnen 00k nog weer eens in elke kleur zouden worden gedrukt. Om dit te voorkomen wordt van deze positief leesbare kopie nog eens een negatief leesbare kopie gemaakt waarbij lijnverdunning wordt toegepast en wel zodanig dat aan weerszijden van de lijn een halve lijndikte wordt weggenomen. Het resultaat is dus dat de lijnen geheel verdwijnen en dat de vlakken aan alle zijden een halve lijndikte kleiner worden. Deze lijnverdunning wordt verwezenlijkt door middel van een speciale werkwijze nl. door een hangend raamwerk waarop de kopieerlampen zijn gemonteerd, gedurende de belichting in beweging te brengen; hierdoor ontstaat een schuine belichting, waarvan het effect door een tussen- liggende film en door diifusie van het licht nog versterkt wordt. Het is hierbij nood- zakelijk dat van positief naar positief wordt gewerkt. Dit blijkt 00k uit het Schema van fig. 1. In fig. 2 is het Schema van de vervaardiging van de kaart 1 10 000 weergegeven. Uit dit Schema, dat in belangrijke mate voor zieh zelf spreekt, blijkt dat van de bij de vervaardiging van de kaart 1 5 000 ontstane calques gebruik wordt gemaakt voor de vervaardiging van de kaart 1 10 000. Vier bij elkaar behorende gravures 1 5 000 worden fotografisch verkleind en daarna gemonteerd. Evenzo worden de 4 kleurcalques voor de bebouwing, voor het water en de 4 schriftcalques verkleind en gemonteerd. Met de montage van de lijnencalques worden 6 peelcoats vervaardigd voor de overige op de kaart 1 10 000 aan te brengen kleuren. Dit zijn diep water (zeehaven) donkerblauw, agrarische grond groen, parken donkergroen, bouwterrein beige, industrieterreinen grijs (lichter dan de bruingrijze kleur van de lijnen) en toekomstige bebouwing lichtrood. Overigens is de procedure geheel gelijk aan de werkwijze bij de kaart 1 5 000. Uit het Schema is gemakkelijk na te gaan hoe de kaart 1 10 000 verder tot stand komt. De kaart wordt in offset gedrukt door de Stadsdrukkerij van Amsterdam. De lezer kan een indruk van deze kaart krijgen bij het beschouwen van het in dit tijdschrift opgenomen kaartfragment. Eind 1968 komt de kaart gereed, zodat de verkoop begin 1969 zal aanvangen. De nieuwe kaart van Amsterdam 110 000 443 K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift II 1968)

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografie | 1968 | | pagina 71