Besprekingen
lana, g., l. m. iasbez and l. meak, Glossary of Geographical Names. Elsevier Publ. Comp. Am
sterdam 1968. 18,5 x 12,5 cm, 184 pp./27,50.
Onder auspicien van een zestal opleidingsinstituten voor beroepstolken, waaronder die te Geneve
en te Parijs is in 1960 bij Elsevier Publishing Company een begin gemaakt met de uitgave van een
veeltalig Glossarium Interpretum. Van dit Glossarium dat onder redactie Staat van jean Herbert,
voormalig hoofdtolk bij de Verenigde Naties, waren medio 1967 deeltjes over chemische, econo-
mische en medische onderwerpen versehenen. Het onderhavige Glossary of Geographical Names
samengesteld door drie dames tolken van de Scuola di Lingue Moderne per Traduttori ed Inter-
preti di Conferenze te Triest, vormt het twaalfde deeltje dezer reeks. Het boekje bevat ruim 4300
trefwoorden voor het merendeel plaatsnamen, aangevuld door Streek- en landschapnamen en
namen van gebergten, rivieren, kapen enz. Van elk trefwoord zijn Varianten in zes talen opgenomen
nl. in het Engels, Frans, Italiaans, Spaans, Duits en Nederlands. Aan de Engelse variant is steeds
voorrang verleend en deze taal bepaalt ook de alfabetische volgorde der trefwoorden. Onder het
trefwoord Geneva bijv. vindt men dus achtereenvolgens Geneve, Ginevra, Ginebra, Genf en
Geneve. Onder Saxony staan respectievelijk Saxe, Sassonia, Sajonia, Sachsen en Saksen. In geval-
len waarin de spelling van de Engelse variant identiek is aan een of meer Varianten in de vijf overige
talen worden deze laatste niet meer herhaald. Bij trefwoorden als Bonn, Hilversum of Magnito-
gorsk, waarvan in de zes Glossariumtalen geen afwijkende nationale Varianten bekend zijn, wordt
derhalve met een naam volstaan. Onder het trefwoord Jura treft men slechts het Italiaanse Giura
aan; de vijf overige talen volgen de spelling Jura.
Het werkje heeft niet de pretentie compleet te zijn. Bij de selectie der trefwoorden zijn de auteurs
merkwaardigerwijze niet van kartografische doch van taalkundige bronnen uitgegaan. De keuze
der namen is afhankelijk gesteld van de frekwentie van hun voorkomen in verklärende handwoor-
denboeken in talen afwijkende van de taal waarin het geografisch object voorkomt. Opgemerkt
kan worden dat woordenboeken, waarin nu eenmaal niet in de eerste plaats wordt gestreefd naar
volledigheid of actualiteit op aardrijkskundig terrein, niet de aangewezen bron vormen voor
toponymische documentatie. Het Glossarium munt dan ook niet uit door actualiteit. Namen
als Botswana, Kisangani, Lesotho en Tanzania die toch in 1966 reeds gangbaar waren, zal men
er tevergeefs in zoeken. Onder de Nederlandse Varianten komen voorts een aantal verouderde
namen voor als Araucanie, Courland(ia), Kunie, Mazovie waarmee in de huidige tijd weinig eer
is te behalen. Hoewel de samenstellers zieh over het algemeen met zorg van hun taak hebben ge-
kweten, tonen zij speciaal in de Nederlandse afdeling weinig interesse voor het detail. Libysche
naast Libische woestijn, Ladogameer en Mälar Meer, Brasjov zonder en Orasul Stalin met dia
kritisch teken, Wagadoegoe naast Oudja, het Saint George's Kanaal en de Sint Laurens Baai ma-
ken een onverzorgde indruk. Voorts moet worden betreurd dat de auteurs geen geograaf als advi-
seur hebben aangetrokken die hen op dit bij uitstek geolinguistische terrein voor dwalingen had
kunnen behoeden. Deze adviseur had zonder twijfel opmerkzaam gemaakt op het bestaan van
nationale atlassen of nog beter op dat van atlassen met internationale beschrifting. Hij had er op
kunnen wijzen dat geen Engelsman het in zijn hoofd krijgt de German Ocean over te steken van
Harwich naar Hoek van Holland, dat de begrippen Piratenkust en Trucial Oman elkaar niet dek-
ken, dat de Pontine Marshes (vöör de drooglegging) niet identiek zijn aan de Agro Pontino (Pon-
tijns Akkerland) en dat de Kretikon Pelagos als Nederlandse variant voor de Kretenzische Zee
te veel eer betekent voor onze klassieke opleiding.
De bruikbaarheid van het werkje wordt verhoogd door het feit dat in een aantal gevallen his
torische namen zijn toegevoegd zoals Ceylon hist. Taprobane, Crimea hist. Chersonesus Taurica,
Leningrad hist. St. Petersburg, Petrograd. Het getuigt voorts van werkelijkheidszin dat de auteurs
in voormalige Duits sprekende gebieden in Midden-Europa, inclusief in gebieden ten oosten van
de Oder-Neissegrens, Duitse plaatsnamen ten gunste van Russische, Poolse, Tsjechische en Hon-
gaarse naar het tweede plan hebben verwezen. Namen als Lwow, Hradec Kralove, Sowjetsk,
Pees, Wroclaw enz. genieten in dit Glossarium dus prioriteit boven de overeenkomstige Duitse
Varianten Lemberg, Königgrätz, Tilsit, Fünfkirchen en Breslau. Het is te betreuren dat in deze
overigens zo volledige Italiaanse naamlijst de bekende Zuidtiroolse variantenparen Merano-Me-
ran, Bressanone-Brixen, Brunico-Bruneck ontbreken. Blijkbaar gaven de geraadpleegde woorden
boeken hierover geen uitsluitsel!
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift III (1969) Nr. 1