Berichten uit de kartografie
Berichten uit de kartografie
De C-groep omvat zeven kaarten (de Werelddelen en de Sowjet-unie) met economische gege-
vens. Over de omvang, indeling en kartografische weergave van dit materiaal bestaat nog weinig
eenheid. Dit blijkt al uit de zeer uitvoerige legenda, die speciaal bij deze kaarten is opgenomen
en waaraan nog is toegevoegd een lijst van landen, die de grootste leveranciers zijn van de voor-
naamste Produkten. Op een blad zijn telkens opgenomen:
1. Een aantal gegevens omtrent landbouw, bosbouw en visvangst (19 verschillende vlakkleuren
en 13 Symbolen). De kleuren zijn buitengewoon helder en mooi.
2. Een serie gegevens over mijnbouw en industrie. Bij de mijnbouw worden 12 Symbolen ge-
bruikt, voor de industrie Staat in de legenda een trapezium met 15 Symbolen en lijnen om de
onderlinge afhankelijkheid aan te geven.
Deze grote hoeveelheid kleuren en Symbolen te willen plaatsen op een kaart, geeft spoedig aan-
leiding tot overlading, het meest voorkomende bezwaar van economische kaarten. Ook in deze
atlas is dit het geval. In dichtbevolkte gebieden met een hoog ontwikkelde landbouw en industrie
staan zoveel Symbolen en kleuren, dat de kaart niet meer leesbaar is. Als voorbeeld noem ik op
C1 Noordwesteuropa, op C2 Japan en op C6 No.-Noordamerika. Het zou naar mijn mening
beter zijn geweest op elk blad 4 kaarten te zetten met een kleinere schaal en telkens een deel der
gegevens. Dit zou de leesbaarheid hebben vergroot. In de economische kartografie moet men
nimmer trachten 'alles op een kaart te zetten'.
Groep D heeft 3 bladen met de plattegronden van 16 belangrijke Steden en een legenda. Van
deze Steden liggen er 13 in Europa, een in Azie (Tokio), een in Noordamerika (Chicago, dat in
zijn opbouw beter de typische Amerikaanse trekken vertoont dan New York) en een in Midden-
amerika (Mexico).
Deze eenzijdige keuze is vooral bepaald door het beschikbare materiaal (de Unterlagen). Het
verklaart vermoedelijk ook, waarom geen plattegrond is opgenomen van een stad met een isla
mitisch karakter, zoals Cairo, of van een stad als Peking. De plattegronden zijn alle getekend op
schaal 1 200000 waardoor ze goed vergelijkbaar zijn.
Verreweg het belangrijkste is echter, dat deze kaarten door middel van een vlakkleur de funktie
van de verschillende stadswijken aangeven, dit in aansluiting bij de moderne opvattingen omtrent
stadsgeografie. Met deze kleuren worden aangeduidbestuurs- en zakencentrum, wooncentra met
gesloten en met open bebouwing, wooncentra met industrie en industriecentra zonder bewoning.
Dit wordt aangevuld met een aantal Symbolen voor inrichtingen van onderwijs, van kultuur, van
gezondheidszorg, sportcentra en dergelijke. Zodoende ontstaat een goed beeld van de maat-
schappelijke funktie van de moderne stad. Ook bij deze kaarten laat de technische uitvoring niets
te wensen over.
De losbladige kaarten worden o.a. geleverd met een schroefmap. Dit geeft een aantal voordelen.
Wil men een bepaald blad bestuderen, dan kan het er gemakkelijk uitgenomen worden, verouder-
de bladen kan men op eenvoudige wijze vervangen.
Het ligt in de bedoeling reeds in 1970/71 vijftien nieuwe kaarten uit te geven en verder vanaf
1972 regelmatig de verouderde kaarten te vervangen. De atlas behoudt dus zijn aktualiteit, een
belangrijk voordeel in deze snel veranderende wereld.
Haack's Grosser Weltatlas is een voortreffelijke voortzetting van de beroemde serie atlassen uit
de Geographisch-Kartographische Anstalt te Gotha Stielers Handatlas, Berghaus Physikalischer
Handatlas, Sydow-Wagner Methodischer Schulatlas e.a.).
Dat men aan deze nieuwe atlas de naam van Hermann haack heeft verbonden, is een welverdien-
de hulde aan de man, die mede aan de Duitse kartografie haar uitstekende naam heeft bezorgd.
w. DIJKSTRA
INAUGURELE REDE PROF. DR. IR. C. KOEMAN
Op 19 mei 1969 heeft Dr. ir. c. koeman, benoemd tot gewoon hoogleraar in de Kartografie aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht zijn ambt aanvaard met het uitspreken van een rede, getiteld: Het
beginsel van de communicatie in de Kartografie. (Uitgegeven bij Theatrum Orbis Terrarum te Am
sterdam).
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift III (1969) Nr. 4
