körte duur. Ruim een jaar later werd ook Indie in de oorlog betrokken, en met
vele duizenden landgenoten werd schokkenkamp door de Japanners gei'nterneerd.
Toen hij 3i jaar later, weer met zijn gezin verenigd, repatrieerde was het einde van
zijn loopbaan reeds in zieht. Op 1 augustus volgde zijn pensionering.
De kartografische nalatenschap van schokkenkamp valt in drie delen uiteen. In de
eerste plaats gaat de belangstelling uit naar de door hem zelf getekende c.q. op
zijn aanwijzingen vervaardigde kaarten. De oogst op dit terrein is teleurstellend.
Het is bekend dat schokkenkamp in 1913 in opdracht van Professor niermeyer
eigenhändig de jubileumkaarten tekende t.g.v. het 40-jarig bestaan van het KNAG.
Spijtig genoeg zijn deze produkten, t.w. een overzichtskaart van Nederlands Indie
1 1 min en een z.g. expeditiekaart van Suriname (1813-1913) 1 500 000 zoek
geraakt. Begrijpelijkerwijze onttrekken zieh ook schokkenkamp's geesteskinderen
uit de BPM-tijd, tot op de jongste dag verborgen in de archieven, aan waarneming
en beoordeling. Tenslotte heeft schokkenkamp na zijn terugkeer in Nederland de
eerste 5 drukken van de Winkler Prins Atlas, alsmede het kaartmateriaal van de
öde druk van de Winkler Prins Encyclopedie, redactioneel begeleid. Het is bekend
dat de Winkler Prins Atlas met het klimmen der drukken in kartografisch opzicht
belangrijke vorderingen heeft gemaakt. Hoewel dat moeilijk nauwkeurig is vast
te stellen, mag worden aangenomen dat schokkenkamp daarin naast redacteur
Drs. a. h. symons een belangrijk aandeel heeft gehad.
De tweede categorie wordt gevormd door het resultaat van zijn publicistische
arbeid. Hier wacht ons een rijke oogst. schokkenkamp was decennia lang een der
weinige Nederlandse geografen die op kartografisch terrein tot oordelen bevoegd
was en blijkens zijn omvangrijk ceuvre, voor een belangrijk deel bestaande uit
recensies van kaartwerken en atlassen, heeft hij de daaruit voortvloeiende ver-
antwoordelijkheid aanvaard. Jarenlang fungeerde hij als het wäre als het karto
grafisch geweten van Nederland. Het merendeel zijner recencies zijn versehenen
in Nederlandse geografische tijdschriften, terwijl zijn artikelen - bekendheid ver-
wierf o.m. de serie artikelen over de Kartering van Nederland - vnl. zijn gecon-
centreerd in het Kaartbulletin. In zijn besprekingen toont schokkenkamp zieh
een scherp waarnemer die systematisch de verschillende facetten van de karto
grafische weergave aftast en onomwonden een eindoordeel formuleert, dat be-
paald niet altijd positief was. Zij die hierdoor werden getroffen (en welke tekenaar
of redacteur ontkwam hieraan!) ende auteur niet persoonlijk kenden, waren niet al
tijd ingenomen met de koele, zakelijke toon van de criticus. Bij nadere kennis-
making echter leerden ook zij schokkenkamp als een hulpvaardige leermeester
kennen die oog had voor de onzekerheden van de beginneling en ook aan zichzelf
hoge eisen Steide.
Vermelding verdient tenslotte dat schokkenkamp jarenlang optrad als corres-
pondent voor Nederland van de in de Duitse Bondsrepubliek onder redactie van
Dr. k.-h. meine verschijnende Bibliotheca Cartographica, waardoor hij de aan-
sluiting van de Nederlandse kartografie met de internationale kartografische
literatuur tot stand bracht.
In de derde plaats dient gewag te worden gemaakt van het kennispakket dat in de
loop der jaren mondeling werd overgedragen. Ik denk hierbij niet in de eerste
Personalia
83
K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift IV (1970) Nr. 1
