282
Bespreking
In rechtopstaand Schrift vindt men de straatnamen waarvan het hoofdwoord zowel in het
Nederlands als in het Frans gelijk luidt. Is dit hoofdwoord in beide landstalen integendeel ver-
schillend, dan Staat de Franstalige naam in achterover kursief schritt, de Nederlandse naam in
voorover kursief schrift. Het bovenstaande geldt niet voor de hoofdverkeerswegen, daarvoor is
weer recht schrift, in vette letter, gebruikt. Het is alleen maar spijtig dat ditzelfde princiep ook
niet werd toegepast voor het register, waarin nochtans alle straatnamen in beide talen alfa-
betisch zijn opgenomen, gevolgd door de eventuele vertaling.
De leesbaarheid van de plattegrond is zeer voortreffelijk, wat eveneens geldt voor de inter-
pretatie van het stadsbeeld en het stratenpatroon van hoofd- en tweederangswegen. Integendeel
is een inzicht en een overzicht van de kommunikatiemogelijkheden (tram en bus) eerder moeilijk
te vinden noch in het plan, noch in het register. Daarvoor veronderstelt men een te grote be-
hendigheid in het kombineren van en de kaartlegenda en de verschillende registers respek-
tievelijk van straatnamen, vervoer, gehuchten en gemeenten. Zelfs dan nog kan men hopeloos
vastlopen. Een voorbeeld: autobuslijn nr. 77 loopt tot het kerkhof van Brüssel, doch het re
gister kan ons hiervan geenszins de situatie op het plan aangeven.
Dankzij het uitplooibaar overzichtskaartje kan men zieh vlug een algemeen beeld scheppen
van de situatie in de Brusselse agglomeratie van wat men in het stadsplan wenst te zoeken.
Spijtig dat het kaartje meteen niet als insteek-bladwijzer dienst kan doen.
Toch zijn er nog tal van zaken die het totale beeld van de plattegrond wel eens vertroebelen.
Zo loopt de schriftmontage soms mank, niettegenstaande zijn keurige aanpak. Bijvoorbeeld,
het woordgedeelte 'woud' van Zonienwoud Staat in een boomloze zone (toch groen gekleurd!),
hoewel de bosoppervlakte op schaal groot genoeg is om de titel totaal te dragen.
De kleurenmontage is niet overal volmaakt. Vooreerst is de kleurenlegenda van het over
zichtskaartje niet identiek aan die van het detailplan. Vervolgens wordt de lichtgroene
kleurtint ten onrechte gebruikt voor alles wat braakgrond, akkers of weiland is. Nemen we
daarbij dat de intensiteit van de bruine tekens op de donkergroene vlakken te zwak is, dan
krijgt men een verkeerd idee van de groenzones. De lichtblauwe overdruk, die de postdis-
trikten aangeeft, ontaardt tot een lichtgroene, naar donkergroen neigende band, waardoor
ook de rest van het kaartblad erdoor in de war geraakt.
Uiteindelijk geeft de hyperboloi'de projektie nog geen afdoende oplossing voor de moeilijke
leesbaarheid van een dicht stratennet. Immers, niet minder dan 268 straatnamen worden
slechts door een getal op het plan aangegeven, om nog niet te spreken van de wijken waarvan
niet eens het stratenpatroon wordt getekend.
Deze Falk-plattegrond is uiteindelijk uitgegeven geworden, dank zij de samenwerking tussen
het Cartografisch Instituut Bootsma te Den Haag (onderdeel van Falk-International), de
uitgeverij A. W. Bruna en Zoon N.V. te Antwerpen en Falk-Verlag te Hamburg en Berlijn.
Het mag, globaal gezien, een geslaagde opzet geheten worden, die andere stadsplattegronden
van Brüssel zoals deze van r. de rouck en deze van de Vlaamse Automobilistenbond gedeel-
telijk tracht aan te vullen, slechts dankzij de enorm grote inspanningen zoals de veelkleuren-
druk, de hyperboloi'de projektie en de totaal-tweetalige tekstmontage.
f. depuydt (Leuven)
K.N.A.G. Geografisch Tiidschrift IV 1970) Nr. 3