Deze lichtdruk wordt ingekleurd met Talens ecoline waterverf, waarbij de 50
70 kleurnuances volgens een 3-kleurenmengschema verkregen worden. Na controle
is de kaart als model gereed om fotografisch gereproduceerd te worden. Ter ver-
eenvoudiging van het procede is een eenheidsformaat voor deze kaart gekozen
(50 X 60 cm). Een grotere kaart zal dus uit meer bladen van 50 X 60 cm bestaan.
Fase 2. Negatief-vervaardiging
Via een kartografische camera wordt van het handgekleurde model een kleuren-
negatief vervaardigd. Na het ontwikkelen en drogen kan van dit negatief on-
middellijk tot reproductie worden overgegaan, want meer voorbereidingen zijn
er niet!
Aan de kwaliteit van het negatief dienen de hoogste eisen gesteld te worden, want
de kaart is nu met alle details en kleuren gecomprimeerd tot formaat 13 x 18 cm.
Fase 3. Positief-vervaardiging
Het negatief wordt vervolgens op positiefpapier vergroot naar het originele formaat
50 X 60 cm. Tijdens de belichting worden door middel van filters de nodige kleur-
correcties toegepast.
Meestal gaan aan de oplaag een of meer proefstroken vooraf. Bij goedkeuring
van de proef kan de oplaag (10 stuks) achter elkaar belicht en vervolgens gelijk-
tijdig ontwikkeld worden.
De foto's worden ten slotte geglansd en geplastificeerd met een half matte trans-
parante folie, ter bescherming tegen vuil en vocht.
Eventuele nabestellingen leveren geen probleem op, het negatief blijft bewaard.
De totale fotografische bewerking van origineel tot copie duurt circa 4 uur, droog-
tijden niet meegerekend. Per dag kunnen in serie gemiddeld 20 30 foto s gemaakt
worden. Als we bedenken dat een tekenaar gemiddeld 1^ 2 dagen nodig heeft
om een bodemkaart van formaat 50 X 60 in te kleuren, betekent de huidige
methode een aanzienlijke tijdwinst ten opzichte van de vroegere.
De prijs van een kleurenfoto is afhankelijk van vele factoren. Maar hoewel het
fotografisch procede niet goedkoop is, en er bovendien hoge eisen aan de appara-
tuur voor kaartreproductie moeten worden gesteld, is een kleurenfoto van een
kaart toch goedkoper dan een handingekleurd exemplaar. Bij een oplaag van
10 stuks Iigt de prijs in de buurt van 55 per foto, inclusief materiaal, arbeid,
chemicalien en afschrijving van apparatuur.
Kwalitatief is de kleurenfoto de mindere van gedrukte kaarten. Zo is de maat-
vastheid niet hoog, maar deze zal belangrijk beter worden als de kleurenfoto van
een polyester drager voorzien zal zijn. Ook de kleurechtheid zou beter kunnen
zijn, vooral bij direct zonlicht, maar bij normale archiefbewaring levert dit geen
Problemen op.
Samenvattend mag men stellen, dat de kleurenfotografie uitstekend bruikbaar is
voor de vervaardiging van zeer kleine oplagen.
In verband met de grote oplaag van dit tijdschrift is het helaas niet mogelijk ge-
bleken een origineel fragment van een kleurenfoto op te nemen. De gei'nteresseerde
lezer kan echter gratis bij de Stichting voor Bodemkartering een fragment aan-
vragen, schriftelijk: Postbus 98, Wageningen, of telefonisch: 08370-6333 toestel 580.
382
Kaartreproduktie door middel van de kleurenfotografie
K.N.A.G. Geografisch Tijdsihrift IV (1970) Nr. 4
